تاریخچه
تاریخچه کامل سیستم عامل اندروید
سیستمعامل اندروید گوگل در این چهار سالی که از تولد آن گذشته، مراحل رشد و دگردیسی متعددی را پشت سر گذاشته است. از اولین تجربهی آن در گوشی G1 گرفته تا حضور در گوشیهای هوشمند و تبلتهای رنگارنگ امروزی که همه جا میتوان نشان سبز رنگ و دوستداشتنی اندروید را مشاهده کرد. بیایید به روند توسعه اندروید نگاهی بیاندازیم.

این سیستمعامل در سه سال گذشته نُه نسخه مهم را ارائه کرده است: نُه! جالب اینکه سیستمعامل ویندوز در این 25 سال تنها ده نسخه مهم را عرضه کرده است. باید این نکته را بپذیریم که در دنیای فناوری هیچ سیستمعامل یا نرمافزار کاربردی این چنین روند پرسرعتی را در تکوین، تجربه نکرده است و اندروید در مرکز این دگرگونی، سریعتر از همه بوده است. در این مقاله میخواهیم به سیستمعامل اندروید و تاریخچه آن نگاه موشکافانهتری داشته باشیم. با زومیت همراه باشید.
کیتکت
گوگل در نوامبر سال 2005 شرکتی به نام Android را خرید، شرکت کوچکی که نرم افزار برای تلفن های همراه میساخت، اما این موضوع را اعلام نکرد تا در نیمه دوم سال 2007 که رسما اعلام کرد، قرار است سیستم عامل متن باز برای تلفنهای همراه منتشر کند.
کمپانی گوگل در سال ۲۰۰۸ اولین نسخه اندروید را ارائه نمود. شاید دستاندرکاران این کمپانی در آن زمان خودشان نیز تصور نمیکردند که روزی این محصول متنباز به فراگیرترین سیستمعامل موبایل تبدیل شود. در این مقاله نگاهی تقریبا مفصل به روند توسعه اندروید خواهیم داشت و سیر تکامل قابلیتهای آن را از اولین تا آخرین نسخه آن یعنی آبنبات پاستیلی 4.2 شرح خواهیم داد. لازم به ذکر است که منبع اصلی تا نسخه 4.1 را پوشش داده بود و بخش مربوط به نسخه 4.2 توسط تیم زومیت گردآوری شده است. تلاش خواهیم کرد تا در آینده نیز با معرفی نسخههای جدید اندروید، این مقاله را بروزرسانی کنیم. پس بیایید ببینیم که چطور ایدهی کودکی اندی روبین سر از دنیای فناوری و گوشیهای تلفن همراه درآورده است.
نقطه آغاز
دوران اندروید به طور رسمی از 22 اکتبر 2008 میلادی، زمانی که گوشی T-Mobile G1 در ایالات متحده عرضه شد، آغاز گردید. در ابتدای امر، بسیاری از قابلیتهایی که نمیتوان اندروید را بدون آنها متصور بود در این گوشی وجود نداشت. برای نمونه میتوان به فقدان صفحه کلید مجازی (لمسی)، قابلیت چند لمسی، برنامههای کاربردی حرفهای و... اشاره کرد، اما همین گوشی سنگبنایی شد تا امروزه با اندرویدی چنین پیشرفته سروکار داشته باشیم.
ویژگیهای اولیه این نسخه از اندروید عبارتند از:
پنجرهی اعلانات:
گرچه این گوشی فاقد تمامی قابلیتهای اندروید امروزی است، با این حال از همان روزها نیز کادر پایینروندهی اعلانات (Notifications) را داشته است. نوار وضعیت گوشی G1 را میتوان یکی از قابلیتهای منحصر به فرد آن به شمار آورد، که کاربر میتواند آن را به پایین کشیده و از جزئیات بیشتر اطلاع حاصل کند، این موارد عبارت بودند از پیامک، پست صوتی، هشدارها و سایر اطلاعاتی از این قبیل. این امکان همچنان در نسخههای جدیدتر اندروید نیز وجود دارد.
ویجتهای صفحه خانه:
یکی از تفاوتهای عمده سیستمعامل اندروید با وجود رقبای سرسختی چون iOS یا ویندوز فون این است که این سبزک دوستداشتنی از ویجت به طرز بسیار خوبی پشتیبانی میکند. گوگل از همان روزهای آغازین برای این موضوع برنامهریزی خوبی کرده بود، گرچه در ابتدا توسعهدهندگان نرمافزاری قادر به تهیه ویجتهای مورد نظر خود نبودند!
یکپارچهسازی با سرویس پست الکترونیکی جیمیل:
زمانی که گوشی G1 عرضه شد، سرویس پستالکترونیکی جیمیل از پروتکلهای POP و IMAP برای یکپارچهسازی در ابزارهای گوناگون دیگر پشتیبانی میکرد. اما مشکل آنجا بود که هیچ یک از این پروتکلها قادر به استفاده از دو قابلیت اختصاصی جیمیل یعنی برچسبزنی و آرشیو قدرتمند آن نبودند. موردی که اندروید 1.0 توانست آن را به طرز خوبی حل و فصل نماید و یکی از بهترین تجربههای کار با جیمیل در بستر گوشیهای موبایل را فراهم آورد.
فروشگاهی به نام اندروید مارکت:
این روزها تصور یک گوشی هوشمند بدون دسترسی به یک فروشگاه متمرکز نرمافزاری غیرممکن است. این موضوع در حالی است که اندروید 1.0 فاقد چنین قابلیتی بود و ضرورت وجود چنین بازارچهای از همان زمان به خوبی حس میشد. گفتنی است گوشی G1 به همراه مجموعهای از نرمافزارهای کاربردی عرضه شد تا این که بعدها گوگل، مارکت معروف خود را تهیه و تدارک دید. یکی دیگر از نقایص اندروید در آن دوران، فقدان پشتیبانی از سیستم پرداخت بود، که یک سال بعد این مورد نیز مرتفع شد.
جالب است بدانید که رابط کاربری توسعهیافتهی گوگل برای اندروید 1.0 ماحصل همکاری آنها با شرکت سوئدی Astonishing Tribe بوده است. شرکت مزبور در زمینهی ارائهی طراحیهای چشمگیر نرمافزاری مشغول به فعالیت بود و سالهای سال رابطهای کاربری قابل توجهی را تهیه و ارائه کرد. اگر با دقت بیشتری نگاه کنید، میتوانید نشان TAT را به خوبی در این پلتفرم ملاحظه نمایید؛ به خصوص در ساعت آنالوگ که از اندروید 1.0 تا 2.2 با نشان کوچک Malmo قابل رویت بود. گفتنی است Malmo نام شهری است که این شرکت سوئدی در آن قرار داشت. بعدها این شرکت توسط کمپانی RIM خریداری شد و تمرکز اصلیاش بر توسعهی گوشیهای بلکبری و پلتفرم BBX قرار گرفت.
اندروید 1.1
نخستین بروزرسانی اندروید سه ماه پس از عرضه گوشی G1 در فوریه 2009 میلادی صورت پذیرفت. نسخه 1.1 را نمیتوان به هیچ وجه محصولی نوآورانه دانست؛ بلکه بیشتر به مثابه وصلههای نرمافزاری برای بهینهسازی سیستم و رفع باگهای آن بود. از طرف دیگر این نسخه توانایی اندروید را برای بروزرسانی بی دردسر به خوبی نشان داد. همین قابلیت پیشپا افتاده در زمان عرضه نسخهی 1.1 یکی از نقاط قوت اندروید به حساب میآمد که تا به امروز نیز همچنان ادامه دارد، چرا که سایر سیستمعاملهای موبایل فاقد قابلیت مشابهی بودند.
وقت دسر فرارسید: نسخه 1.5 یا «کیک یزدی»
بسیاری از ما اندروید 1.5 را بیشتر به نام کیکیزدی (Cupcake) میشناسیم، سیستمعاملی که حقیقتاً نقطهی عطفی در تاریخچهی اندروید به شمار میرود. در این نسخه برخی از قابلیتهای کلیدی به اندروید افزوده شد. از این گذشته اندروید 1.5 اولین نسخه از این سیستمعامل بود که از روش نامگذاری ویژهی گوگل بهرهمند گردید. از آن پس بود که هر بروزرسانی کلی با نام یکی از شیرینیجات (البته به ترتیب حروف الفبای لاتین) همراه میشد تا بر دلچسبی اندروید بیافزاید.
از جنبههای گوناگون اندروید کیک یزدی را میتوان گامی بزرگ در جهت اصلاح و بهبود این سیستم عامل دانست. هم از نظر تکنیکی-فنی و هم از منظر زیباییشناختی که رابطکاربری آن با تغییرات مثبتی همراه شد. بسیاری از این تغییرات آنچنان محسوس نبودند، برای نمونه ویجت جستجوی گوگل از این پس از ظاهری شفاف بهرهمند شد.
از جنبههای گوناگون اندروید کیک یزدی را میتوان گامی بزرگ در جهت اصلاح و بهبود این سیستم عامل دانست. هم از نظر تکنیکی-فنی و هم از منظر زیباییشناختی که رابطکاربری آن با تغییرات مثبتی همراه شد
تغییرات صورت گرفته در نسخه جدید اندروید آنچنان نامحسوس بودند که اگر کاربر یک دستگاه مجهز به اندروید 1.1 را به 1.5 ارتقا میداد، هیچ تغییر چشمگیر خاصی را احساس نمیکرد. در حالی که همه چیز از چینش متون گرفته تا سایههای نوار وضعیت همه دستخوش تغییر و دگرگونی اساسی شده بودند. و اغلب کاربران گوشی G1 بدون آنکه این تغییرات را متوجه شوند، از آنها گذشتند. البته موارد مهم ذیل غیر قابل انکار مینمود:
صفحهکلید مجازی:
شاید به نظر شما عجیب و غیرممکن برسد که گوگل اندروید خود را بدون هیچ صفحهکلید مجازی عرضه کرده باشد، اما واقعیت همین است! شاید به همین خاطر بود که آنها نخستین میزبان سختافزاری خود را گوشی G1 انتخاب کردند، چرا که این گوشی دارای یک صفحهکلید از نوع QWERTY بود که به صورت کشویی باز میشد و کاربر را قادر میساخت تا به تایپ متون بپردازد. این وضعیت تا عرضهی نسخهی کیک یزدی در آوریل 2009 میلادی (یعنی بیش از 6 ماه پس از عرضهی G1) همچنان ادامه داشت. از آن پس بود که گوگل از قابلیتهای سختافزاری گوشی HTC Magic بهره برد و نخستین گوشی را به بازار عرضه کرد که تنها دارای صفحه کلید مجازی بود.
از ارائهی صفحه کلید مجازی که بگذریم، گوگل حرکت بارز دیگری نیز صورت داد. مهندسان گوگل بالاخره موفق شدند اقدامات لازم برای پذیرش صفحهکلیدهای ثالث را میسر سازند، قابلیتی که به کمک آن میتوان صفحهکلیدی خارج از مورد پیشبینی شدهی سیستمعامل اندروید را فعال کرده و به کار گرفت. موردی که به خصوص برای کاربران سایر زبانها بسیار مورد توجه قرار گرفت. جالب است بدانید حتی امروزه نیز رقبای سرسختی چون iOS یا ویندوز فون از چنین ویژگی مهمی بیبهره هستند. متاسفانه در زمان عرضهی اندروید کیک یزدی صفحه کلید عرضه شده در این سیستم عامل نسبت به iOS از دقت و سرعت بسیار پایینی برخوردار بود. موردی که بالاخره مشارکت شرکای سختافزاری نظیر HTC را طلبید و به کمک آنها این مشکل در محصولات اختصاصی این شرکتها رفع گردید.
ویجتهای قابل توسعه:
در حالی که اندروید 1.0 و 1.1 از نظر فنی دارای قابلیت تازهای به نام ویجت یا ابزارک بودند، پتانسیل کامل آنها همچنان غیر قابل دسترس بود و شرکتهای ثالث میبایست تا عرضهی SDK مربوطه از سوی گوگل صبر بیشتری میکردند. در آن دوران تنها ابزارک موجود کادرهایی بودند که در اندروید پیشبینی شده بود. خوشبختانه این مورد با عرضهی اندروید 1.5 مرتفع شد و امروزه شاهدیم که بسیاری از نرمافزارهای ثالث از قابلیت ابزارک بهرهمند هستند. در حقیقت میتوان وجود صفحههای خانگی انعطافپذیر را یکی دیگر از خصوصیات بینظیر این سیستمعامل تلفنهای هوشمند به حساب آورد.
بهبود کلیپبورد (Clipboard):
اندروید راهی دشوار را برای دست یابی به قابلیت کپی و چسباندن (Copy & Paste) طی کرده است. از نظر تکنیکی چنین قابلیتی از روز نخست در این پلتفرم پیشبینی شده بود، اما تا حد زیادی به کادرهای متنی و لینکها محدود شده بود. بدین معنی که کاربر نمیتوانست متنهای دلخواه را از داخل پنجرهی مرورگر یا برنامهی مدیریت پستالکترونیکی جیمیل کپی نماید و اغلب اوقات این نیاز حس میشد. گرچه قابلیتهای کامل کپی و چسباندن تا سالها به برنامه جیمیل راه پیدا نکرد، از نسخه کیک یزدی پشتیبانی از این قابلیت در برنامهی مرورگر افزوده شد و بدین ترتیب کاربر میتوانست متن مورد نظر را از این برنامه بیرون بکشد.
ضبط و بازپخش ویدئویی:
این روزها تصور یک گوشی هوشمند بدون توانایی ضبط و پخش ویدئویی بسیار مشکل است، اما این وضعیتی است که کاربران گوشی G1 آن را تجربه کردهاند. گرچه کیک یزدی کوشید تا این نقیصه را رفع کند، ولی صفحهکلید اندروید و رابط ویژهای که برای بخش دوربین آن در نظر گرفته بودند خالی از اشکال نبود. موضوعی که دوباره با همت OEMها یا همان شرکای سختافزاری سریعاً رفع و رجوع شد و با ارتقای رابط کاربری، شاهد پشتیبانی خوبی از قابلیتهای لمسی گوشیها بودیم.
و قابلیتهای بیشتر:
بروزرسانی موارد جزئیتر شامل عملیاتهای دستهای در جیمیل (پیشتر کاربران نمیتوانستند چندین نامه را با هم حذف یا آرشیو نمایند)، بروزرسانی پشتیبانی از سرویسهای یوتیوب و پیکاسا و دسترسی به وضعیت کاربر در Google Talk در همه جا، برنامه پیغام رسان و غیره را میتوان از دیگر قابلیتهای این نسخه برشمرد.
نسخه 1.6 یا «پیراشکی»
گرچه اندروید 1.6 پیراشکی یا Donut به اندازهی کیک یزدی متفاوت نبود، با این حال میتوان پیراشکی را نیز نسخهای متفاوت دانست که خیلی بیشتر از آن عدد 0.1 ارتقا با کیک یزدی تفاوت داشت! در این نسخه شاهد بروز بهبودهای جزئی دیگری در کل پلتفرم هستیم که قابلیتهای جدیدی را برای کاربران به ارمغان آورد. البته بخش بزرگی از این تغییرات مربوط به مواردی بود که در پشتپرده اتفاق میافتاد. برای نمونه نخستین بار در تاریخ اندروید پشتیبانی از CDMA از این نسخه میسر گردید و بدین ترتیب شرکتهایی همچون Verizon توانستند به بازار امریکا و آسیا دست یافته و سود سرشاری را نصیب خود و گوگل کنند.
میتوان پیراشکی را نیز نسخهای متفاوت دانست که خیلی بیشتر از آن عدد 0.1 ارتقا با کیک یزدی تفاوت داشت!
از سوی دیگر یکی از مهمترین اصلاحات در این نسخه را میتوان بهیه و مستقل شدن وضوح صفحه نمایش دانست. پیراشکی برای نخستین بار موفق شد اندروید را قادر سازد تا در انواع صفحات با وضوح و نسبت نمایش گوناگون ظاهر شود، بدین ترتیب درهای بسته به روی اندروید گشوده شد تا نه تنها در گوشی هایی با صفحه نمایش 480×320 پیکسلی ظاهر شود بلکه انواع صفحات نمایش از QVGA ،HVGA و WVGA گرفته تا FWVGA ،qHD و حتی 720p را به زیر سیطره خویش کشد.
در اندروید پیراشکی قابلیت کادر جستجوی سریع نیز ارائه گردیده است، مفهومی که در دنیای رایانه از آن با عنوان «جستجوی کلی» نیز یاد میشود. پیش از پیراشکی اگر کاربر در صفحه آغازین بود، با فشردن دکمه جستجو گوشی به کادر جستجوی گوگل هدایت میشد و میتوانست از آنجا اینترنت را بکاود به گونهای که همهی جستجوها به سایت google.com هدایت میشد. از نسخه 1.6 (پیراشکی) به بعد، کاربر میتوانست بجز اینترنت حتی بخشهایی از گوشی خود را نیز به طور محلی جستجو نماید که شامل برنامهها، اطلاعات تماسها و موارد دیگری از این دست میشد. از این گذشته در پیراشکی قابلیتی تعریف شده بود که به کمک آن برنامهنویسان میتوانستند برنامهی خود را جزء موارد جستجو شوندهی محلی قرار دهند.
پیراشکی برای نخستین بار موفق شد اندروید را قادر سازد تا در انواع صفحات با وضوح و نسبت نمایش گوناگون ظاهر شود
از دیگر خصوصیات پیراشکی میتوان به طراحی مجدد فروشگاه اندروید در رنگبندی سفید و سبز معروف دانست. از این گذشته این برنامه قادر بود تا فهرستی از برترین برنامههای رایگان و قابل خریداری را نمایش دهد، موضوعی که با گسترش عرضه برنامههای ثالث بر روی این پلتفرم به خوبی نیازش حس میشد. از سویی دیگر رابطکاربری ابزار دوربین نیز تغییر کرد و بجز یکپارچگی بهتر با گالری، مشکلات شاتر آن نیز تا حد زیادی رفع شد. با این حال نتوانست آنچنان که باید و شاید ظاهر شود و همچنان ایرادات زیادی متوجه دوربین بود، موضوعی که تا اندروید 2.3 ادامه داشت.
نسخه 2.0 یا «نان خامهای»
در اوایل نوامبر 2009 میلادی، تقریباً یک سال پس از عرضه گوشی G1، اندروید 2.0 عرضه شد. «بزرگ» صفت خوبی برای توصیف نان خامهای یا Eclair گوگل بود چرا که این نسخه از سیستمعامل اندروید دستاوردی بزرگ با وعدههایی بزرگ بود که بر روی گوشیهای بزرگ کمپانیهای بزرگ عرضه میشد!
«بزرگ» صفت خوبی برای توصیف نان خامهای یا Eclair گوگل بود چرا که این نسخه از سیستمعامل اندروید دستاوردی بزرگ با وعدههایی بزرگ بود که بر روی گوشیهای بزرگ کمپانیهای بزرگ عرضه میشد!
در ابتدا نان خامهای به صورت اختصاصی بر روی گوشیهای Verizon عرضه شد و یکی از بهترین تجربههای همکاری در این زمینه را رقم زد. اما چه عواملی موجب شد تا نان خامهای این چنین موفق باشد؟ در این نسخه بیشترین تغییرات بر روی سیستمعامل گوگل هم از نظر بصری و هم معماری داخلی صورت گرفت.
در ذیل برخی از مهمترین این تغییرات را برشمردهایم:
پشتیبانی از حسابهای چندگانه:
برای نخستین بار کاربران قادر بودند تا حسابهای چندگانهی خود در گوگل را در یک ابزار واحد وارد کنند و با وجود جداسازی موارد کاری و شخصی از آن به خوبی بهره ببرند. از این پس کاربران میتوانستند چندین حساب پست الکترونیکی خود نزد جیمیل را چک کرده و از قابلیت پشتیبانی از تبادل حسابها بهرهمند شوند.
از این گذشته نان خامهای این امکان را به شرکتهای ثالث میداد تا ابزار لازم برای استفاده از این قابلیتها را داشته باشند و از روند همگامسازی خودکار بهره ببرند. یکی از مزیتهای کلیدی اشتراکگذاری اطلاعات بین حساب شما و برنامهی تماسهای گوشی بود، بدین ترتیب میشد با یک حرکت، کلیه اطلاعات تماس موجود در حساب کاربری را در گوشی نیز داشته باشیم. فیسبوک یکی از نخستین شرکتهایی بود که این قابلیت را مغتنم شمرد و از آن استفاده کرد.
برنامهی رایگان ناوبری به همراه اندروید 2.0 عرضه شد که از اطلاعات نقشه گوگل برای راهنمایی و هدایت کاربر استفاده میکرد.
قابلیت ناوبری نقشه گوگل:
این مورد یکی از مهمترین ویژگیهای اندروید نان خامهای بود که همچنان محبوب است. این برنامهی رایگان ناوبری به همراه اندروید 2.0 عرضه شد که از اطلاعات نقشه گوگل برای راهنمایی و هدایت کاربر استفاده میکرد. این برنامه مجهز به بسیاری از قابلیتهایی بود که از یک برنامه ناوبری خودرو انتظار میرود! نمایش نمایی سهبعدی مسیر پیش رو، راهنمای صوتی (شامل نام خیابانها) و اطلاعات ترافیکی مسیر.
پیش از این رانندگان میبایست هزینهی سنگین اشتراک ماهانه یا خریداری کلی یک برنامه اینچنینی را میپرداختند. البته نسخههای اولیه خالی از اشکال نبود و از آنجایی که قادر به کش کردن اطلاعات نبود، نیازمند اتصال دائمی به شبکه اینترنت داشت. البته ایرادات برنامه به مرور مرتفع شدند و گوگل این امکان رایگان را برای کاربران هدیه کرد.
دسترسی سریع به اطلاعات تماس:
از اندروید کیک یزدی به بعد دسترسی اطلاعات تماس سرویس Google Talk در تمامی گوشیها میسر شد و در نسخه نان خامهای نیز قابلیت تازهی افزودن نوار دسترسی سریع به اطلاعات تماس ارائه گردید. بدین ترتیب کاربر قادر بود تا برای رفع نیازهای مختلفی از قبیل ایمیل، پیامک، تماس تلفنی و غیره به این موارد دسترسی داشته باشد.
ارتقای صفحه کلید مجازی:
گوشی Droid نیز همچون گوشی D1 دارای یک صفحه کلید فیزیکی QWERTY بود و گوگل میکوشید تا در کنار وجود چنین سختافزاری از نظر نرمافزاری نیز صفحه کلید مجازی مناسبی را برای سیستم عامل خود مهیا سازد. از آنجایی که قابلیت چند لمسی هنوز در همه جای این پلتفرم پشتیبانی نمیشد، کار کردن در برنامههای مرورگر و نقشه قدری دشوار بود. به همین خاطر از نان خامهای به بعد تشخیص دادههای چند لمسی از طریق صفحهکلید میسر گردید و بر دقت و سرعت تایپ دادههای ورودی افزوده شد.
بازسازی برنامه مرورگر:
همانطور که پیشتر ذکر آن رفت، مرورگر اندروید نان خامهای با وجود پیشرفت در زمینههای گوناگون، هنوز از قابلیت بزرگنمایی چند لمسی پشتیبانی نمیکرد. از آنجایی که اندروید 2.0 بر روی دستگاهی عرضه میشد که دارای صفحه نمایش WVGA بود، لازم بود تا مرورگر قادر به نمایش درست اطلاعات سایتهای اینترنتی باشد. به همین خاطر، گوگل پشتیبانی از زبان HTML5 و تصاویر ویدئویی را به آن اضافه کرد. از سوی دیگر در این نسخه از اندروید بود که برنامه مرورگر مجهز به نوار نشانی شد و شباهت بسیار بالایی به مرورگر اینترنت گوگل کروم پیدا کرد. همچنین برای رفع مشکل چند لمسی، در این نسخه از مرورگر قابلیت بزرگنمایی با دو بار ضربه زدن بر روی صفحه میسر شد، که جایگزین خوبی برای بزرگنمایی و کوچکنمایی سریع در برنامه به حساب میآمد.
نسخه 2.1 با همان نام «نان خامهای»
تغییرات گسترده دیگری در نسخه 2.1 اندروید صورت گرفت. این نسخه از سیستم عامل گوگل آنچنان در زمان خود خوب بود که بسیاری از گوشیهای جدید به آن مجهز شدند. از این گذشته بسیاری از ایرادات نرمافزاری دیگر نیز در این نسخه رفع گردیدند، با این حال همانند اندروید 2.0 نسخه 2.1 نیز از همان نام نان خامهای بهره میبرد. برخی از قابلیتهای اندروید 2.1 عبارتند از:
کاغذ دیواریهای زنده (Live Wallpapers):
یکی دیگر از ویژگیهای این نسخه از اندروید مجهز شدن آن به قابلیت نمایش کاغذ دیواریهای تعاملی (زنده) بود. این ایده بسیار ساده و در عین حال جذابی است که تصاویر متحرکی که قادر باشند حتی به صورت تعاملی نیز از خود واکنش نشان دهند به جای یک تصویر ثابت در پس زمینه به نمایش درآیند. گوگل برای نمایش این قابلیت، نقشه خود را به صورت کاغذ دیواری تعاملی درآورد که نظر بسیاری از کاربران را به خود جلب نمود، گرچه از نظر مصرف انرژی قدری به باتریها فشار وارد میکرد.
قابلیت تبدیل گفتار به متن:
گوگل از تواناییهای قابلیت تبدیل گفتار به متن (TTS) در سیستم عامل تلفنهمراه خود نیز بهره گرفته است و از اندروید پیراشکی، فریمورک توسعهای ویژهای برای این منظور در نظر گرفته شده بود و از این نسخه به بعد کاربران میتوانستند با گوشی خود صحبت کنند و متون به جای تایپ با صفحه کلید، به این صورت وارد میشوند. برای تسهیل این قابلیت، از اندروید 2.1 به بعد دکمه کاما در صفحهکلید مجازی با دکمه مخصوص میکروفون عوض شد، و کاربر میتوانست به سرعت با زدن بر روی این دکمه و صحبت با گوشی، متون دلخواه خویش را وارد نماید. جالب است بدانید از iOS 5 به بعد تازه این قابلیت به صفحهکلید سیستمعامل اپل اضافه شده است.
قفل جدید صفحه:
اندروید 2.0 به قفل صفحه نمایش جدیدی مجهز گردید که به کمک آن کاربر قادر بود از یک طرف گوشی را به حالت بیصدا (سایلنت) تنظیم کرده و در سوی دیگر صفحه نیز با تغییر وضعیت قفل به صفحه نمایش برسد. از این گذشته گوگل در طراحی خود از فونتهای Sans serif استفاده کرد و آن را با اعمال تغییراتی برای سیستم خود نیز شخصی سازی نمود که ماحصل این کار فونتی بسیار زیبا و مناسب بود.
اگر چه به روزرسانیهای اندروید 2.1 چندان چشمگیر نبود، ولی برای گوگل یک تغییر استراتژیک به حساب میآمد. شاید این موضوع ارتباط مستقیمی با دستکاری ظاهر اصلی اندروید و عرضه نسخههای سفارشی برای شرکای تجاری این شرکت در محصولاتشان داشته است.
گوگل کوشید تا با همکاری مستقیم با شرکت HTC محصول اختصاصی خود را روانه بازار کند، گوشی تلفن همراهی که تجربهای ناب از اندروید 2.1 باشد و هیچ دستکاری در سیستمعامل آن روی نداده باشد، و درست همان اندروید ایدهآلی باشد که در ذهن گوگل نقش بسته است.
اگر چه به روزرسانیهای اندروید 2.1 چندان چشمگیر نبود، ولی برای گوگل یک تغییر استراتژیک به حساب میآمد
بدین ترتیب بود که گوشی Nexus One متولد شد، ابزاری نازک و بدون صفحهکلید فیزیکی که به نخستین پردازندههای یک گیگاهرتزی کوآلکام (Qualcomm Snapdragon) تجهیز شده بود و دارای صفحه نمایش AMOLED با وضوح WVGA بود. این گوشی که در دوره خود یک ابزار پیشرو به حساب میآمد، توانست به یکی از گوشیهای خوش ساخت اندرویدی بدل شود.
گوگل این رویکرد خود را با گوشی Motorola Droid نیز ادامه داد. بدین ترتیب گوگل و موتورولا همکاری نزدیکی را با یکدیگر آغاز کردند گرچه این گوشی به سیستم عامل نان خامهای مجهز شده بود، اما به اندازهی Nexus One اصیل نبود.
در این گوشی تغییراتی لحاظ شده بود که در نسخهی اصلی اندروید بازار موجود نبود. از این گذشته گوگل هرگز این گوشی را به صورت مستقیم به فروش نرساند در حالی که عرضه Nexus One را شخصاً بر عهده گرفته بود.
نسخه 2.2 یا «ماست بستنی»
اندروید 2.2 معروف به ماست بستنی یا همان Froyo در اواسط سال 2010 میلادی عرضه شد. از این پس بود که مزایای پروژه Nexus خود را نشان میداد و Nexus One نخستین گوشی بود که به این سیستم عامل به روزرسانی شد.گوگل در نسخه ماست بستنی قابلیتهای بیشتری را به نمایش گذاشت. از همان ابتدا که کاربر گوشی را روشن میکند، صفحهی خانگی با طراحی جدید چشمنواز است و سه پنل سنتی اندروید (که به اندروید 1.1 باز میگردد) با پنج پنل تعویض شده است. در پایین صفحه نیز میانبرهایی به منوی کلیه برنامهها، و برنامه مرورگر وجود داشت. از این گذشته نقطههایی که در گوشههای پایینی صفحه نمایش قرار داشت، به کاربر نشان میداد که در کدامیک از این پنلها قرار دارد. جالب اینکه پوستههای سفارشی شرکتها چون HTC Sense نیز حاوی همین موارد بودند.
بخش گالری اندروید ماست بستنی به طور کامل بازطراحی شده بود و برای نخستین بار قابلیتهای سهبعدی این پلتفرم را به نمایش گذاشته بود. برای نمونه با کج کردن صفحه یا حرکت بین آلبومهای گوناگون و عکسها، انیمیشنهای با کیفیتی نمایش داده میشد.
از دیگر ویژگیهای متمایز این نسخه سیستمعامل، میتوان به پشتیبانی از نقاط دسترسی (Hotspot) و قابلیت پیشرفتهی کپی/چسباندن آن اشاره کرد. گوگل همچنین صفحه سنتی قفل PIN را در این نسخه ارائه نمود و بدین ترتیب کاربرانی که شیوه قفل الگویی اندروید (Pattern lock) را دوست نداشتند یا بنا به مقتضیات سیاستهای کاری شرکت متبوعشان لازم بود تا از شیوهای ایمنتر استفاده کنند، میتوانستند از این شیوهی سنتی بهره ببرند. از نظر کلی از نسخه 2.2 به بعد گوگل کوشید تا گوشیهای مجهز به اندروید را به گونهای آماده سازی نماید که بتوان از آن در محیطهای شرکتی به عنوان ابزار کار بهره بُرد، تا بدین ترتیب با گوشیهای بلکبری به رقابت بپردازد.
نسخه 2.3 یا «نان زنجبیلی»
حدوداً شش ماه پس از عرضه ماست یخزده بر بستر گوشی Nexus One، گوگل وارد فاز بعدی از برنامه Nexus خود شد و کوشید تا نسخه 2.3 این سیستم عامل را با نام نان زنجبیلی یا Gingerbread عرضه نماید. این مرتبه، نوبت سامسونگ بود تا با گوگل همکاری نماید. در همین راستا شرکت سامسونگ گوشی Nexus S را در خط تولید گوشی موفق Galaxy S به تولید انبوه رسانید. گر چه این گوشی از نظر فنی چندان از گوشی پیشین Nexus One سرتر نبود، اما از نظر ظاهری تفاوت زیادی با نخستین عضو خانواده نکسوس داشت و با بهره از صفحه نمایش لبه گرد و بدنه شفاف و تیره رنگ ویژهاش، طرفداران بسیاری پیدا کرد.
نان زنجبیلی از جنبههای گوناگون یک بروزرسانی کوچک به حساب میآمد ولی تعدد این تغییرات کوچک تمایزات بسیار زیادی را موجب شدند. نان زنجبیلی را میتوان حائز بیشترین تغییرات ظاهری از نسخه نان خامهای به حساب آورد. اغلب ابزارکها (ویجتها) تغییر کردهاند (بخصوص ساعت آنالوگ که عبارت Malmo از آن حذف گردید)، صفحهی خانگی و اجزای رابط کاربری از تم رنگی سبز بهرهمند شدهاند و نوار وضعیت نیز با زمینهی تیره و نوشتههای روشن، زیبایی بیشتری را از خود نشان میدهد. این تغییرات به ظاهر کوچک تاثیر بسیار بزرگی بر ظاهر این پلتفرم داشتند. نسبت به نسخههای قبلی، نان زنجبیلی تمیزتر و مدرنتر به نظر میآمد، اما در حقیقت این ترفند هوشمندانهی گوگل برای کاهش مصرف باتری بود چرا که آن همه اجزای روشن در صفحه نمایش AMOLED انرژی زیادی را طلب میکردند.
نان زنجبیلی را میتوان حائز بیشترین تغییرات ظاهری از نسخه نان خامهای به حساب آورد
اندروید 2.3 شامل ترکیبی خوب از قابلیتهای جدید ذیل بود:
کنترل بیشتر بر قابلیت کپی/چسباندن:
پشتیبانی اندروید از اقدامات مبتنی بر کلیپبورد بهبود یافته اما نسبت به سیستم عامل iOS اپل که مجهز به قابلیت انتخاب کاراکتر به کاراکتر متن بود، این توانایی هنوز در اندروید وجود نداشت. پیش از این نیز در نسخههای قبلی اندروید کاربر تنها میتوانست کل محتوای یک کادر را انتخاب و کپی نماید، که شاید همیشه اوقات به کار نمیآمد. اما بالاخره گوگل این نقیصه را در نان زنجفیلی حل کرد؛ از این نسخه به بعد شاهد قابلیت انتخاب کلمه به کلمه متون و تسهیل روند این امور هستیم. همانطور که در نسخه ماست یخزده شاهد ارتقای صفحه خانگی بودیم، این مشکل نیز پیشتر توسط شرکای سختافزاری رفع و رجوع شد و گوگل کوشید تا در نسخه جدید این قابلیت را به اندروید خام نیز بیافزاید. گفتنی است کمپانی HTC پیش از این مشکل کپی/چسباندن را در مدلهای پیشین خود رفع کرده بود.
سیستمعامل اندروید گوگل در این چهار سالی که از تولد آن گذشته، مراحل رشد و دگردیسی متعددی را پشت سر گذاشته است. از اولین تجربهی آن در گوشی G1 گرفته تا حضور در گوشیهای هوشمند و تبلتهای رنگارنگ امروزی که همه جا میتوان نشان سبز رنگ و دوستداشتنی اندروید را مشاهده کرد. بیایید به روند توسعه اندروید نگاهی بیاندازیم.

این سیستمعامل در سه سال گذشته نُه نسخه مهم را ارائه کرده است: نُه! جالب اینکه سیستمعامل ویندوز در این 25 سال تنها ده نسخه مهم را عرضه کرده است. باید این نکته را بپذیریم که در دنیای فناوری هیچ سیستمعامل یا نرمافزار کاربردی این چنین روند پرسرعتی را در تکوین، تجربه نکرده است و اندروید در مرکز این دگرگونی، سریعتر از همه بوده است. در این مقاله میخواهیم به سیستمعامل اندروید و تاریخچه آن نگاه موشکافانهتری داشته باشیم. با زومیت همراه باشید.
کیتکت
گوگل در نوامبر سال 2005 شرکتی به نام Android را خرید، شرکت کوچکی که نرم افزار برای تلفن های همراه میساخت، اما این موضوع را اعلام نکرد تا در نیمه دوم سال 2007 که رسما اعلام کرد، قرار است سیستم عامل متن باز برای تلفنهای همراه منتشر کند.
کمپانی گوگل در سال ۲۰۰۸ اولین نسخه اندروید را ارائه نمود. شاید دستاندرکاران این کمپانی در آن زمان خودشان نیز تصور نمیکردند که روزی این محصول متنباز به فراگیرترین سیستمعامل موبایل تبدیل شود. در این مقاله نگاهی تقریبا مفصل به روند توسعه اندروید خواهیم داشت و سیر تکامل قابلیتهای آن را از اولین تا آخرین نسخه آن یعنی آبنبات پاستیلی 4.2 شرح خواهیم داد. لازم به ذکر است که منبع اصلی تا نسخه 4.1 را پوشش داده بود و بخش مربوط به نسخه 4.2 توسط تیم زومیت گردآوری شده است. تلاش خواهیم کرد تا در آینده نیز با معرفی نسخههای جدید اندروید، این مقاله را بروزرسانی کنیم. پس بیایید ببینیم که چطور ایدهی کودکی اندی روبین سر از دنیای فناوری و گوشیهای تلفن همراه درآورده است.
نقطه آغاز
دوران اندروید به طور رسمی از 22 اکتبر 2008 میلادی، زمانی که گوشی T-Mobile G1 در ایالات متحده عرضه شد، آغاز گردید. در ابتدای امر، بسیاری از قابلیتهایی که نمیتوان اندروید را بدون آنها متصور بود در این گوشی وجود نداشت. برای نمونه میتوان به فقدان صفحه کلید مجازی (لمسی)، قابلیت چند لمسی، برنامههای کاربردی حرفهای و... اشاره کرد، اما همین گوشی سنگبنایی شد تا امروزه با اندرویدی چنین پیشرفته سروکار داشته باشیم.
ویژگیهای اولیه این نسخه از اندروید عبارتند از:
پنجرهی اعلانات:
گرچه این گوشی فاقد تمامی قابلیتهای اندروید امروزی است، با این حال از همان روزها نیز کادر پایینروندهی اعلانات (Notifications) را داشته است. نوار وضعیت گوشی G1 را میتوان یکی از قابلیتهای منحصر به فرد آن به شمار آورد، که کاربر میتواند آن را به پایین کشیده و از جزئیات بیشتر اطلاع حاصل کند، این موارد عبارت بودند از پیامک، پست صوتی، هشدارها و سایر اطلاعاتی از این قبیل. این امکان همچنان در نسخههای جدیدتر اندروید نیز وجود دارد.
ویجتهای صفحه خانه:
یکی از تفاوتهای عمده سیستمعامل اندروید با وجود رقبای سرسختی چون iOS یا ویندوز فون این است که این سبزک دوستداشتنی از ویجت به طرز بسیار خوبی پشتیبانی میکند. گوگل از همان روزهای آغازین برای این موضوع برنامهریزی خوبی کرده بود، گرچه در ابتدا توسعهدهندگان نرمافزاری قادر به تهیه ویجتهای مورد نظر خود نبودند!
یکپارچهسازی با سرویس پست الکترونیکی جیمیل:
زمانی که گوشی G1 عرضه شد، سرویس پستالکترونیکی جیمیل از پروتکلهای POP و IMAP برای یکپارچهسازی در ابزارهای گوناگون دیگر پشتیبانی میکرد. اما مشکل آنجا بود که هیچ یک از این پروتکلها قادر به استفاده از دو قابلیت اختصاصی جیمیل یعنی برچسبزنی و آرشیو قدرتمند آن نبودند. موردی که اندروید 1.0 توانست آن را به طرز خوبی حل و فصل نماید و یکی از بهترین تجربههای کار با جیمیل در بستر گوشیهای موبایل را فراهم آورد.
فروشگاهی به نام اندروید مارکت:
این روزها تصور یک گوشی هوشمند بدون دسترسی به یک فروشگاه متمرکز نرمافزاری غیرممکن است. این موضوع در حالی است که اندروید 1.0 فاقد چنین قابلیتی بود و ضرورت وجود چنین بازارچهای از همان زمان به خوبی حس میشد. گفتنی است گوشی G1 به همراه مجموعهای از نرمافزارهای کاربردی عرضه شد تا این که بعدها گوگل، مارکت معروف خود را تهیه و تدارک دید. یکی دیگر از نقایص اندروید در آن دوران، فقدان پشتیبانی از سیستم پرداخت بود، که یک سال بعد این مورد نیز مرتفع شد.
جالب است بدانید که رابط کاربری توسعهیافتهی گوگل برای اندروید 1.0 ماحصل همکاری آنها با شرکت سوئدی Astonishing Tribe بوده است. شرکت مزبور در زمینهی ارائهی طراحیهای چشمگیر نرمافزاری مشغول به فعالیت بود و سالهای سال رابطهای کاربری قابل توجهی را تهیه و ارائه کرد. اگر با دقت بیشتری نگاه کنید، میتوانید نشان TAT را به خوبی در این پلتفرم ملاحظه نمایید؛ به خصوص در ساعت آنالوگ که از اندروید 1.0 تا 2.2 با نشان کوچک Malmo قابل رویت بود. گفتنی است Malmo نام شهری است که این شرکت سوئدی در آن قرار داشت. بعدها این شرکت توسط کمپانی RIM خریداری شد و تمرکز اصلیاش بر توسعهی گوشیهای بلکبری و پلتفرم BBX قرار گرفت.
اندروید 1.1
نخستین بروزرسانی اندروید سه ماه پس از عرضه گوشی G1 در فوریه 2009 میلادی صورت پذیرفت. نسخه 1.1 را نمیتوان به هیچ وجه محصولی نوآورانه دانست؛ بلکه بیشتر به مثابه وصلههای نرمافزاری برای بهینهسازی سیستم و رفع باگهای آن بود. از طرف دیگر این نسخه توانایی اندروید را برای بروزرسانی بی دردسر به خوبی نشان داد. همین قابلیت پیشپا افتاده در زمان عرضه نسخهی 1.1 یکی از نقاط قوت اندروید به حساب میآمد که تا به امروز نیز همچنان ادامه دارد، چرا که سایر سیستمعاملهای موبایل فاقد قابلیت مشابهی بودند.
وقت دسر فرارسید: نسخه 1.5 یا «کیک یزدی»
بسیاری از ما اندروید 1.5 را بیشتر به نام کیکیزدی (Cupcake) میشناسیم، سیستمعاملی که حقیقتاً نقطهی عطفی در تاریخچهی اندروید به شمار میرود. در این نسخه برخی از قابلیتهای کلیدی به اندروید افزوده شد. از این گذشته اندروید 1.5 اولین نسخه از این سیستمعامل بود که از روش نامگذاری ویژهی گوگل بهرهمند گردید. از آن پس بود که هر بروزرسانی کلی با نام یکی از شیرینیجات (البته به ترتیب حروف الفبای لاتین) همراه میشد تا بر دلچسبی اندروید بیافزاید.
از جنبههای گوناگون اندروید کیک یزدی را میتوان گامی بزرگ در جهت اصلاح و بهبود این سیستم عامل دانست. هم از نظر تکنیکی-فنی و هم از منظر زیباییشناختی که رابطکاربری آن با تغییرات مثبتی همراه شد. بسیاری از این تغییرات آنچنان محسوس نبودند، برای نمونه ویجت جستجوی گوگل از این پس از ظاهری شفاف بهرهمند شد.
از جنبههای گوناگون اندروید کیک یزدی را میتوان گامی بزرگ در جهت اصلاح و بهبود این سیستم عامل دانست. هم از نظر تکنیکی-فنی و هم از منظر زیباییشناختی که رابطکاربری آن با تغییرات مثبتی همراه شد
تغییرات صورت گرفته در نسخه جدید اندروید آنچنان نامحسوس بودند که اگر کاربر یک دستگاه مجهز به اندروید 1.1 را به 1.5 ارتقا میداد، هیچ تغییر چشمگیر خاصی را احساس نمیکرد. در حالی که همه چیز از چینش متون گرفته تا سایههای نوار وضعیت همه دستخوش تغییر و دگرگونی اساسی شده بودند. و اغلب کاربران گوشی G1 بدون آنکه این تغییرات را متوجه شوند، از آنها گذشتند. البته موارد مهم ذیل غیر قابل انکار مینمود:
صفحهکلید مجازی:
شاید به نظر شما عجیب و غیرممکن برسد که گوگل اندروید خود را بدون هیچ صفحهکلید مجازی عرضه کرده باشد، اما واقعیت همین است! شاید به همین خاطر بود که آنها نخستین میزبان سختافزاری خود را گوشی G1 انتخاب کردند، چرا که این گوشی دارای یک صفحهکلید از نوع QWERTY بود که به صورت کشویی باز میشد و کاربر را قادر میساخت تا به تایپ متون بپردازد. این وضعیت تا عرضهی نسخهی کیک یزدی در آوریل 2009 میلادی (یعنی بیش از 6 ماه پس از عرضهی G1) همچنان ادامه داشت. از آن پس بود که گوگل از قابلیتهای سختافزاری گوشی HTC Magic بهره برد و نخستین گوشی را به بازار عرضه کرد که تنها دارای صفحه کلید مجازی بود.
از ارائهی صفحه کلید مجازی که بگذریم، گوگل حرکت بارز دیگری نیز صورت داد. مهندسان گوگل بالاخره موفق شدند اقدامات لازم برای پذیرش صفحهکلیدهای ثالث را میسر سازند، قابلیتی که به کمک آن میتوان صفحهکلیدی خارج از مورد پیشبینی شدهی سیستمعامل اندروید را فعال کرده و به کار گرفت. موردی که به خصوص برای کاربران سایر زبانها بسیار مورد توجه قرار گرفت. جالب است بدانید حتی امروزه نیز رقبای سرسختی چون iOS یا ویندوز فون از چنین ویژگی مهمی بیبهره هستند. متاسفانه در زمان عرضهی اندروید کیک یزدی صفحه کلید عرضه شده در این سیستم عامل نسبت به iOS از دقت و سرعت بسیار پایینی برخوردار بود. موردی که بالاخره مشارکت شرکای سختافزاری نظیر HTC را طلبید و به کمک آنها این مشکل در محصولات اختصاصی این شرکتها رفع گردید.
ویجتهای قابل توسعه:
در حالی که اندروید 1.0 و 1.1 از نظر فنی دارای قابلیت تازهای به نام ویجت یا ابزارک بودند، پتانسیل کامل آنها همچنان غیر قابل دسترس بود و شرکتهای ثالث میبایست تا عرضهی SDK مربوطه از سوی گوگل صبر بیشتری میکردند. در آن دوران تنها ابزارک موجود کادرهایی بودند که در اندروید پیشبینی شده بود. خوشبختانه این مورد با عرضهی اندروید 1.5 مرتفع شد و امروزه شاهدیم که بسیاری از نرمافزارهای ثالث از قابلیت ابزارک بهرهمند هستند. در حقیقت میتوان وجود صفحههای خانگی انعطافپذیر را یکی دیگر از خصوصیات بینظیر این سیستمعامل تلفنهای هوشمند به حساب آورد.
بهبود کلیپبورد (Clipboard):
اندروید راهی دشوار را برای دست یابی به قابلیت کپی و چسباندن (Copy & Paste) طی کرده است. از نظر تکنیکی چنین قابلیتی از روز نخست در این پلتفرم پیشبینی شده بود، اما تا حد زیادی به کادرهای متنی و لینکها محدود شده بود. بدین معنی که کاربر نمیتوانست متنهای دلخواه را از داخل پنجرهی مرورگر یا برنامهی مدیریت پستالکترونیکی جیمیل کپی نماید و اغلب اوقات این نیاز حس میشد. گرچه قابلیتهای کامل کپی و چسباندن تا سالها به برنامه جیمیل راه پیدا نکرد، از نسخه کیک یزدی پشتیبانی از این قابلیت در برنامهی مرورگر افزوده شد و بدین ترتیب کاربر میتوانست متن مورد نظر را از این برنامه بیرون بکشد.
ضبط و بازپخش ویدئویی:
این روزها تصور یک گوشی هوشمند بدون توانایی ضبط و پخش ویدئویی بسیار مشکل است، اما این وضعیتی است که کاربران گوشی G1 آن را تجربه کردهاند. گرچه کیک یزدی کوشید تا این نقیصه را رفع کند، ولی صفحهکلید اندروید و رابط ویژهای که برای بخش دوربین آن در نظر گرفته بودند خالی از اشکال نبود. موضوعی که دوباره با همت OEMها یا همان شرکای سختافزاری سریعاً رفع و رجوع شد و با ارتقای رابط کاربری، شاهد پشتیبانی خوبی از قابلیتهای لمسی گوشیها بودیم.
و قابلیتهای بیشتر:
بروزرسانی موارد جزئیتر شامل عملیاتهای دستهای در جیمیل (پیشتر کاربران نمیتوانستند چندین نامه را با هم حذف یا آرشیو نمایند)، بروزرسانی پشتیبانی از سرویسهای یوتیوب و پیکاسا و دسترسی به وضعیت کاربر در Google Talk در همه جا، برنامه پیغام رسان و غیره را میتوان از دیگر قابلیتهای این نسخه برشمرد.
نسخه 1.6 یا «پیراشکی»
گرچه اندروید 1.6 پیراشکی یا Donut به اندازهی کیک یزدی متفاوت نبود، با این حال میتوان پیراشکی را نیز نسخهای متفاوت دانست که خیلی بیشتر از آن عدد 0.1 ارتقا با کیک یزدی تفاوت داشت! در این نسخه شاهد بروز بهبودهای جزئی دیگری در کل پلتفرم هستیم که قابلیتهای جدیدی را برای کاربران به ارمغان آورد. البته بخش بزرگی از این تغییرات مربوط به مواردی بود که در پشتپرده اتفاق میافتاد. برای نمونه نخستین بار در تاریخ اندروید پشتیبانی از CDMA از این نسخه میسر گردید و بدین ترتیب شرکتهایی همچون Verizon توانستند به بازار امریکا و آسیا دست یافته و سود سرشاری را نصیب خود و گوگل کنند.
میتوان پیراشکی را نیز نسخهای متفاوت دانست که خیلی بیشتر از آن عدد 0.1 ارتقا با کیک یزدی تفاوت داشت!
از سوی دیگر یکی از مهمترین اصلاحات در این نسخه را میتوان بهیه و مستقل شدن وضوح صفحه نمایش دانست. پیراشکی برای نخستین بار موفق شد اندروید را قادر سازد تا در انواع صفحات با وضوح و نسبت نمایش گوناگون ظاهر شود، بدین ترتیب درهای بسته به روی اندروید گشوده شد تا نه تنها در گوشی هایی با صفحه نمایش 480×320 پیکسلی ظاهر شود بلکه انواع صفحات نمایش از QVGA ،HVGA و WVGA گرفته تا FWVGA ،qHD و حتی 720p را به زیر سیطره خویش کشد.
در اندروید پیراشکی قابلیت کادر جستجوی سریع نیز ارائه گردیده است، مفهومی که در دنیای رایانه از آن با عنوان «جستجوی کلی» نیز یاد میشود. پیش از پیراشکی اگر کاربر در صفحه آغازین بود، با فشردن دکمه جستجو گوشی به کادر جستجوی گوگل هدایت میشد و میتوانست از آنجا اینترنت را بکاود به گونهای که همهی جستجوها به سایت google.com هدایت میشد. از نسخه 1.6 (پیراشکی) به بعد، کاربر میتوانست بجز اینترنت حتی بخشهایی از گوشی خود را نیز به طور محلی جستجو نماید که شامل برنامهها، اطلاعات تماسها و موارد دیگری از این دست میشد. از این گذشته در پیراشکی قابلیتی تعریف شده بود که به کمک آن برنامهنویسان میتوانستند برنامهی خود را جزء موارد جستجو شوندهی محلی قرار دهند.
پیراشکی برای نخستین بار موفق شد اندروید را قادر سازد تا در انواع صفحات با وضوح و نسبت نمایش گوناگون ظاهر شود
از دیگر خصوصیات پیراشکی میتوان به طراحی مجدد فروشگاه اندروید در رنگبندی سفید و سبز معروف دانست. از این گذشته این برنامه قادر بود تا فهرستی از برترین برنامههای رایگان و قابل خریداری را نمایش دهد، موضوعی که با گسترش عرضه برنامههای ثالث بر روی این پلتفرم به خوبی نیازش حس میشد. از سویی دیگر رابطکاربری ابزار دوربین نیز تغییر کرد و بجز یکپارچگی بهتر با گالری، مشکلات شاتر آن نیز تا حد زیادی رفع شد. با این حال نتوانست آنچنان که باید و شاید ظاهر شود و همچنان ایرادات زیادی متوجه دوربین بود، موضوعی که تا اندروید 2.3 ادامه داشت.
نسخه 2.0 یا «نان خامهای»
در اوایل نوامبر 2009 میلادی، تقریباً یک سال پس از عرضه گوشی G1، اندروید 2.0 عرضه شد. «بزرگ» صفت خوبی برای توصیف نان خامهای یا Eclair گوگل بود چرا که این نسخه از سیستمعامل اندروید دستاوردی بزرگ با وعدههایی بزرگ بود که بر روی گوشیهای بزرگ کمپانیهای بزرگ عرضه میشد!
«بزرگ» صفت خوبی برای توصیف نان خامهای یا Eclair گوگل بود چرا که این نسخه از سیستمعامل اندروید دستاوردی بزرگ با وعدههایی بزرگ بود که بر روی گوشیهای بزرگ کمپانیهای بزرگ عرضه میشد!
در ابتدا نان خامهای به صورت اختصاصی بر روی گوشیهای Verizon عرضه شد و یکی از بهترین تجربههای همکاری در این زمینه را رقم زد. اما چه عواملی موجب شد تا نان خامهای این چنین موفق باشد؟ در این نسخه بیشترین تغییرات بر روی سیستمعامل گوگل هم از نظر بصری و هم معماری داخلی صورت گرفت.
در ذیل برخی از مهمترین این تغییرات را برشمردهایم:
پشتیبانی از حسابهای چندگانه:
برای نخستین بار کاربران قادر بودند تا حسابهای چندگانهی خود در گوگل را در یک ابزار واحد وارد کنند و با وجود جداسازی موارد کاری و شخصی از آن به خوبی بهره ببرند. از این پس کاربران میتوانستند چندین حساب پست الکترونیکی خود نزد جیمیل را چک کرده و از قابلیت پشتیبانی از تبادل حسابها بهرهمند شوند.
از این گذشته نان خامهای این امکان را به شرکتهای ثالث میداد تا ابزار لازم برای استفاده از این قابلیتها را داشته باشند و از روند همگامسازی خودکار بهره ببرند. یکی از مزیتهای کلیدی اشتراکگذاری اطلاعات بین حساب شما و برنامهی تماسهای گوشی بود، بدین ترتیب میشد با یک حرکت، کلیه اطلاعات تماس موجود در حساب کاربری را در گوشی نیز داشته باشیم. فیسبوک یکی از نخستین شرکتهایی بود که این قابلیت را مغتنم شمرد و از آن استفاده کرد.
برنامهی رایگان ناوبری به همراه اندروید 2.0 عرضه شد که از اطلاعات نقشه گوگل برای راهنمایی و هدایت کاربر استفاده میکرد.
قابلیت ناوبری نقشه گوگل:
این مورد یکی از مهمترین ویژگیهای اندروید نان خامهای بود که همچنان محبوب است. این برنامهی رایگان ناوبری به همراه اندروید 2.0 عرضه شد که از اطلاعات نقشه گوگل برای راهنمایی و هدایت کاربر استفاده میکرد. این برنامه مجهز به بسیاری از قابلیتهایی بود که از یک برنامه ناوبری خودرو انتظار میرود! نمایش نمایی سهبعدی مسیر پیش رو، راهنمای صوتی (شامل نام خیابانها) و اطلاعات ترافیکی مسیر.
پیش از این رانندگان میبایست هزینهی سنگین اشتراک ماهانه یا خریداری کلی یک برنامه اینچنینی را میپرداختند. البته نسخههای اولیه خالی از اشکال نبود و از آنجایی که قادر به کش کردن اطلاعات نبود، نیازمند اتصال دائمی به شبکه اینترنت داشت. البته ایرادات برنامه به مرور مرتفع شدند و گوگل این امکان رایگان را برای کاربران هدیه کرد.
دسترسی سریع به اطلاعات تماس:
از اندروید کیک یزدی به بعد دسترسی اطلاعات تماس سرویس Google Talk در تمامی گوشیها میسر شد و در نسخه نان خامهای نیز قابلیت تازهی افزودن نوار دسترسی سریع به اطلاعات تماس ارائه گردید. بدین ترتیب کاربر قادر بود تا برای رفع نیازهای مختلفی از قبیل ایمیل، پیامک، تماس تلفنی و غیره به این موارد دسترسی داشته باشد.
ارتقای صفحه کلید مجازی:
گوشی Droid نیز همچون گوشی D1 دارای یک صفحه کلید فیزیکی QWERTY بود و گوگل میکوشید تا در کنار وجود چنین سختافزاری از نظر نرمافزاری نیز صفحه کلید مجازی مناسبی را برای سیستم عامل خود مهیا سازد. از آنجایی که قابلیت چند لمسی هنوز در همه جای این پلتفرم پشتیبانی نمیشد، کار کردن در برنامههای مرورگر و نقشه قدری دشوار بود. به همین خاطر از نان خامهای به بعد تشخیص دادههای چند لمسی از طریق صفحهکلید میسر گردید و بر دقت و سرعت تایپ دادههای ورودی افزوده شد.
بازسازی برنامه مرورگر:
همانطور که پیشتر ذکر آن رفت، مرورگر اندروید نان خامهای با وجود پیشرفت در زمینههای گوناگون، هنوز از قابلیت بزرگنمایی چند لمسی پشتیبانی نمیکرد. از آنجایی که اندروید 2.0 بر روی دستگاهی عرضه میشد که دارای صفحه نمایش WVGA بود، لازم بود تا مرورگر قادر به نمایش درست اطلاعات سایتهای اینترنتی باشد. به همین خاطر، گوگل پشتیبانی از زبان HTML5 و تصاویر ویدئویی را به آن اضافه کرد. از سوی دیگر در این نسخه از اندروید بود که برنامه مرورگر مجهز به نوار نشانی شد و شباهت بسیار بالایی به مرورگر اینترنت گوگل کروم پیدا کرد. همچنین برای رفع مشکل چند لمسی، در این نسخه از مرورگر قابلیت بزرگنمایی با دو بار ضربه زدن بر روی صفحه میسر شد، که جایگزین خوبی برای بزرگنمایی و کوچکنمایی سریع در برنامه به حساب میآمد.
نسخه 2.1 با همان نام «نان خامهای»
تغییرات گسترده دیگری در نسخه 2.1 اندروید صورت گرفت. این نسخه از سیستم عامل گوگل آنچنان در زمان خود خوب بود که بسیاری از گوشیهای جدید به آن مجهز شدند. از این گذشته بسیاری از ایرادات نرمافزاری دیگر نیز در این نسخه رفع گردیدند، با این حال همانند اندروید 2.0 نسخه 2.1 نیز از همان نام نان خامهای بهره میبرد. برخی از قابلیتهای اندروید 2.1 عبارتند از:
کاغذ دیواریهای زنده (Live Wallpapers):
یکی دیگر از ویژگیهای این نسخه از اندروید مجهز شدن آن به قابلیت نمایش کاغذ دیواریهای تعاملی (زنده) بود. این ایده بسیار ساده و در عین حال جذابی است که تصاویر متحرکی که قادر باشند حتی به صورت تعاملی نیز از خود واکنش نشان دهند به جای یک تصویر ثابت در پس زمینه به نمایش درآیند. گوگل برای نمایش این قابلیت، نقشه خود را به صورت کاغذ دیواری تعاملی درآورد که نظر بسیاری از کاربران را به خود جلب نمود، گرچه از نظر مصرف انرژی قدری به باتریها فشار وارد میکرد.
قابلیت تبدیل گفتار به متن:
گوگل از تواناییهای قابلیت تبدیل گفتار به متن (TTS) در سیستم عامل تلفنهمراه خود نیز بهره گرفته است و از اندروید پیراشکی، فریمورک توسعهای ویژهای برای این منظور در نظر گرفته شده بود و از این نسخه به بعد کاربران میتوانستند با گوشی خود صحبت کنند و متون به جای تایپ با صفحه کلید، به این صورت وارد میشوند. برای تسهیل این قابلیت، از اندروید 2.1 به بعد دکمه کاما در صفحهکلید مجازی با دکمه مخصوص میکروفون عوض شد، و کاربر میتوانست به سرعت با زدن بر روی این دکمه و صحبت با گوشی، متون دلخواه خویش را وارد نماید. جالب است بدانید از iOS 5 به بعد تازه این قابلیت به صفحهکلید سیستمعامل اپل اضافه شده است.
قفل جدید صفحه:
اندروید 2.0 به قفل صفحه نمایش جدیدی مجهز گردید که به کمک آن کاربر قادر بود از یک طرف گوشی را به حالت بیصدا (سایلنت) تنظیم کرده و در سوی دیگر صفحه نیز با تغییر وضعیت قفل به صفحه نمایش برسد. از این گذشته گوگل در طراحی خود از فونتهای Sans serif استفاده کرد و آن را با اعمال تغییراتی برای سیستم خود نیز شخصی سازی نمود که ماحصل این کار فونتی بسیار زیبا و مناسب بود.
اگر چه به روزرسانیهای اندروید 2.1 چندان چشمگیر نبود، ولی برای گوگل یک تغییر استراتژیک به حساب میآمد. شاید این موضوع ارتباط مستقیمی با دستکاری ظاهر اصلی اندروید و عرضه نسخههای سفارشی برای شرکای تجاری این شرکت در محصولاتشان داشته است.
گوگل کوشید تا با همکاری مستقیم با شرکت HTC محصول اختصاصی خود را روانه بازار کند، گوشی تلفن همراهی که تجربهای ناب از اندروید 2.1 باشد و هیچ دستکاری در سیستمعامل آن روی نداده باشد، و درست همان اندروید ایدهآلی باشد که در ذهن گوگل نقش بسته است.
اگر چه به روزرسانیهای اندروید 2.1 چندان چشمگیر نبود، ولی برای گوگل یک تغییر استراتژیک به حساب میآمد
بدین ترتیب بود که گوشی Nexus One متولد شد، ابزاری نازک و بدون صفحهکلید فیزیکی که به نخستین پردازندههای یک گیگاهرتزی کوآلکام (Qualcomm Snapdragon) تجهیز شده بود و دارای صفحه نمایش AMOLED با وضوح WVGA بود. این گوشی که در دوره خود یک ابزار پیشرو به حساب میآمد، توانست به یکی از گوشیهای خوش ساخت اندرویدی بدل شود.
گوگل این رویکرد خود را با گوشی Motorola Droid نیز ادامه داد. بدین ترتیب گوگل و موتورولا همکاری نزدیکی را با یکدیگر آغاز کردند گرچه این گوشی به سیستم عامل نان خامهای مجهز شده بود، اما به اندازهی Nexus One اصیل نبود.
در این گوشی تغییراتی لحاظ شده بود که در نسخهی اصلی اندروید بازار موجود نبود. از این گذشته گوگل هرگز این گوشی را به صورت مستقیم به فروش نرساند در حالی که عرضه Nexus One را شخصاً بر عهده گرفته بود.
نسخه 2.2 یا «ماست بستنی»
اندروید 2.2 معروف به ماست بستنی یا همان Froyo در اواسط سال 2010 میلادی عرضه شد. از این پس بود که مزایای پروژه Nexus خود را نشان میداد و Nexus One نخستین گوشی بود که به این سیستم عامل به روزرسانی شد.گوگل در نسخه ماست بستنی قابلیتهای بیشتری را به نمایش گذاشت. از همان ابتدا که کاربر گوشی را روشن میکند، صفحهی خانگی با طراحی جدید چشمنواز است و سه پنل سنتی اندروید (که به اندروید 1.1 باز میگردد) با پنج پنل تعویض شده است. در پایین صفحه نیز میانبرهایی به منوی کلیه برنامهها، و برنامه مرورگر وجود داشت. از این گذشته نقطههایی که در گوشههای پایینی صفحه نمایش قرار داشت، به کاربر نشان میداد که در کدامیک از این پنلها قرار دارد. جالب اینکه پوستههای سفارشی شرکتها چون HTC Sense نیز حاوی همین موارد بودند.
بخش گالری اندروید ماست بستنی به طور کامل بازطراحی شده بود و برای نخستین بار قابلیتهای سهبعدی این پلتفرم را به نمایش گذاشته بود. برای نمونه با کج کردن صفحه یا حرکت بین آلبومهای گوناگون و عکسها، انیمیشنهای با کیفیتی نمایش داده میشد.
از دیگر ویژگیهای متمایز این نسخه سیستمعامل، میتوان به پشتیبانی از نقاط دسترسی (Hotspot) و قابلیت پیشرفتهی کپی/چسباندن آن اشاره کرد. گوگل همچنین صفحه سنتی قفل PIN را در این نسخه ارائه نمود و بدین ترتیب کاربرانی که شیوه قفل الگویی اندروید (Pattern lock) را دوست نداشتند یا بنا به مقتضیات سیاستهای کاری شرکت متبوعشان لازم بود تا از شیوهای ایمنتر استفاده کنند، میتوانستند از این شیوهی سنتی بهره ببرند. از نظر کلی از نسخه 2.2 به بعد گوگل کوشید تا گوشیهای مجهز به اندروید را به گونهای آماده سازی نماید که بتوان از آن در محیطهای شرکتی به عنوان ابزار کار بهره بُرد، تا بدین ترتیب با گوشیهای بلکبری به رقابت بپردازد.
نسخه 2.3 یا «نان زنجبیلی»
حدوداً شش ماه پس از عرضه ماست یخزده بر بستر گوشی Nexus One، گوگل وارد فاز بعدی از برنامه Nexus خود شد و کوشید تا نسخه 2.3 این سیستم عامل را با نام نان زنجبیلی یا Gingerbread عرضه نماید. این مرتبه، نوبت سامسونگ بود تا با گوگل همکاری نماید. در همین راستا شرکت سامسونگ گوشی Nexus S را در خط تولید گوشی موفق Galaxy S به تولید انبوه رسانید. گر چه این گوشی از نظر فنی چندان از گوشی پیشین Nexus One سرتر نبود، اما از نظر ظاهری تفاوت زیادی با نخستین عضو خانواده نکسوس داشت و با بهره از صفحه نمایش لبه گرد و بدنه شفاف و تیره رنگ ویژهاش، طرفداران بسیاری پیدا کرد.
نان زنجبیلی از جنبههای گوناگون یک بروزرسانی کوچک به حساب میآمد ولی تعدد این تغییرات کوچک تمایزات بسیار زیادی را موجب شدند. نان زنجبیلی را میتوان حائز بیشترین تغییرات ظاهری از نسخه نان خامهای به حساب آورد. اغلب ابزارکها (ویجتها) تغییر کردهاند (بخصوص ساعت آنالوگ که عبارت Malmo از آن حذف گردید)، صفحهی خانگی و اجزای رابط کاربری از تم رنگی سبز بهرهمند شدهاند و نوار وضعیت نیز با زمینهی تیره و نوشتههای روشن، زیبایی بیشتری را از خود نشان میدهد. این تغییرات به ظاهر کوچک تاثیر بسیار بزرگی بر ظاهر این پلتفرم داشتند. نسبت به نسخههای قبلی، نان زنجبیلی تمیزتر و مدرنتر به نظر میآمد، اما در حقیقت این ترفند هوشمندانهی گوگل برای کاهش مصرف باتری بود چرا که آن همه اجزای روشن در صفحه نمایش AMOLED انرژی زیادی را طلب میکردند.
نان زنجبیلی را میتوان حائز بیشترین تغییرات ظاهری از نسخه نان خامهای به حساب آورد
اندروید 2.3 شامل ترکیبی خوب از قابلیتهای جدید ذیل بود:
کنترل بیشتر بر قابلیت کپی/چسباندن:
پشتیبانی اندروید از اقدامات مبتنی بر کلیپبورد بهبود یافته اما نسبت به سیستم عامل iOS اپل که مجهز به قابلیت انتخاب کاراکتر به کاراکتر متن بود، این توانایی هنوز در اندروید وجود نداشت. پیش از این نیز در نسخههای قبلی اندروید کاربر تنها میتوانست کل محتوای یک کادر را انتخاب و کپی نماید، که شاید همیشه اوقات به کار نمیآمد. اما بالاخره گوگل این نقیصه را در نان زنجفیلی حل کرد؛ از این نسخه به بعد شاهد قابلیت انتخاب کلمه به کلمه متون و تسهیل روند این امور هستیم. همانطور که در نسخه ماست یخزده شاهد ارتقای صفحه خانگی بودیم، این مشکل نیز پیشتر توسط شرکای سختافزاری رفع و رجوع شد و گوگل کوشید تا در نسخه جدید این قابلیت را به اندروید خام نیز بیافزاید. گفتنی است کمپانی HTC پیش از این مشکل کپی/چسباندن را در مدلهای پیشین خود رفع کرده بود.
تغذیه
امروز بیش از هر زمان دیگری ارزش فعالیتهای بدنی و نقش آن در سلامت شناخته شدهاست. در واقع زندگی ماشینی، فعالیتهای حرکتی روزمره را کاهش داده و برای جلوگیری از بروز بسیاری از بیماریها ورزش امری ضروری است. گاهی یک ورزشکار فراتر از حفظ سلامتی در رشتهای خاص جهت کسب مقام قهرمانی کوشش مستمر مینماید که در این شرایط تمامی عوامل در بدن تغییر میکنند. قلب، ریه، دستگاه گوارش، هورمونها، سیستم عصبی و بخصوص ماهیچهها نیاز به تطابق با وضعیت جدید دارند. در واقع هیچ استرس و فشاری مانند یک ورزش سنگین و طولانی مدت روی بدن تأثیر نمیگذارد. بنابراین جهت کسب مقام قهرمانی یکی از مسایل مهم، تغذیه ورزشکاران است.

انرژی
انرژی مورد نیاز برای یک ورزشکار به عوامل مختلفی مثل خصوصیات فردی ورزشکار (قد، وزن، جثه فرد، جنس، سن و بلوغ)، مدت ورزش، نوع و شدت ورزش و شرایط جغرافیایی محل زندگی فرد بستگی دارد. بطور کلی طی فعالیت ورزشی از یک طرف میزان متابولیسم پایه (BMR) افزایش مییابد و از طرف دیگر فعالیت فرد زیاد میشود. بنابراین مقدار نیاز انرژی بین ۳ تا ۶ هزار کیلو کالری در روز توصیه میشود. برای ورزشهای سنگین مثل اسکی، ماراتن و ورزشهای تیمی حداکثر انرژی لازم است که برای این نوع ورزشها توصیه میشود ۷۵-۷۰ درصد کالری رژیم از منبع کربوهیدرات که قسمت اعظم آن از نوع کمپلکس میباشد تأمین گردد.
در ورزشهایی که انرژی زیادی در مدت کوتاه نیاز دارند مثل کشتی و شنای ۵۰ متر، میزان نیاز انرژی بین ۵۰۰-۳۰۰۰ کیلو کالری است. کمترین میزان نیاز به انرژی مربوط به فعالیتهای ورزشی با شدت کم و مدت طولانی و یا ورزشهایی که با شدت زیاد و مدت کم انجام میشود است. ورزشهایی مثل پرش طول، پرش ارتفاع، پرتاب دیسک، پرش با نیزه و غیره.... به طور کلی میزان نیاز انرژی برای زنان ورزشکار ۱۰ درصد کمتر از مردان ورزشکارمیباشد.
پروتئین
پروتیین برای رشد و بازسازی، انقباض عضلانی و گاهی تولید انرژی برای ورزشکاران لازم است. اما مصرف زیاد پروتیین بر قدرت عضلانی نمیافزاید (فقط حجم عضلات را زیاد میکند) و توصیه میشود ۱۵-۱۲ درصد انرژی مصرفی بایستی از منبع پروتیین تأمین شود. چون نیاز ورزشکاران به انرژی افزایش مییابد، بنابراین مقدار پروتیین مورد نیاز برای فعالیتهای ورزشی حداکثر ۵/۱ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز است که در مورد پروتیین مصرفی توصیه میشود.
نسبت پروتیین حیوانی به گیاهی ۶۰ به ۴۰ میباشد و نوع پروتیین مصرفی بهتر است از گوشتهای کم چربی (گوشت سفید مثل مرغ و ماهی) و بیشتر بصورت کبابی یا آب پز باشد. سفیده تخم مرغ و لبنیات کم چربی نیز از منابع خوب پروتیین هستند. جگر منبع خوبی از پروتیین، آهن، فسفر، ویتامینهای گروه AوB میباشد. اما بدلیل اینکه غنی از اسیدهای نوکلییک، ترکیبات پوریندار و کلسترول است، مصرف آن بیش از هفتهای یک بار توصیه نمیشود. باید به این نکته توجه کرد که مصرف زیاد پروتیین باعث ایجاد عوارضی مثل از دست دادن کلسیم، خشکی بدن، ایجاد نقرس، دهیدراتاسیون یا کاهش آب بدن، کنونریس و اختلالات کلیوی میشود.
چربی
جهت تولید انرژی برای فعالیتهایی که مدت زیادی طول میکشد سوختن مواد حاوی چربی ضروری است. با طولانی شدن ورزش، اسیدهای چرب آزاد از ذخایر بافت چربی رها میشوند و برای مصرف عضلات به عنوان سوخت استفاده میشوند.
عضلات در ۶۰ تا ۹۰ دقیقه ابتدای ورزش از گلوکز و گلیکوژن ذخیره شده استفاده میکنند و پس از ۹ دقیقه اسیدهای چرب آزاد جهت سوخت مصرف میشوند. تحقیقات نشان داده است که چربی زیاد در رژیم غذایی باعث کاهش قدرت ورزشکاران میشود. در تحقیقی که روی دوچرخه سواران انجام گرفته مشاهده شده دوچرخه سوارانی که غذای مصرفی آنها غنی از کربوهیدرات پیچیده (نانهای سبوس دار، پاستا و...) و محدود از چربی بوده، تا ۲۴۰ دقیقه دوچرخهسواری کردهاند. در حالی که در نتیجه خوردن غذای چرب مقاومت آنها کم شده و حداکثر تا ۷۵ دقیقه توانستهاند فعالیت دوچرخه سواری داشته باشند. بطور کلی چربی مصرفی باید کمتر از ۲۵ درصد کالری رژیم باشد که از این مقدار ۱۰ درصد آن به اسیدهای چرب غیر اشباع حاوی چند باند دوگانه (روغن گیاهی مایع) اختصاص داده شود.
آب
آب تنها مادهای است که کمبود یا فقدان آن تهدید جدی برای سلامتی است. بخصوص در فعالیتهای ورزشی فقدان آب و یا کمبود آب سبب خستگی زودرس ورزشکار میشود. نقش آب برای فعالیت قلب و عروق، متابولیسم مواد مغذی، سیستم تنظیمی حرارت بدن و همچنین دفع مواد زاید حاصل از متابولیسم سلولی است. از طرف دیگر انتقال آب از داخل به خارج از سلول و بالعکس متضمن جابجایی یونهای سدیم، پتاسیم، کلرومنیزم است. هر چند که عرق یک ترکیب هیپوتونیک (رقیق) است و غلظت سدیم، پتاسیم و کلر در عرق کمتر از خون است، ولیکن در فعالیتهای طولانی مدت تعریق زیاد سبب افزایش غلظت خون و در نتیجه خستگی و عدم توان ورزشی میشود. مصرف نوشیدنیها و ترکیب آن در فعالیتهای ورزشی به عواملی مثل حرارت محیط، رطوبت محیط، خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی فرد و شدت و مدت ورزش بستگی دارد.
بطورکلی توصیه میشود قبل از مسابقات ورزشی حدود ۵۰۰-۴۰۰ سی سی از نوشیدنیهای مختلف که حاوی گلوکز است، استفاده شود و گاهی اوقات کمی الکترولیت به این نوشیدنیها اضافه شود.
مواد معدنی
در حین فعالیتهای ورزشی نیاز به مصرف بسیاری از مواد معدنی در ورزشکاران افزایش مییابد. به عنوان مثال نیاز به کلسیم در ورزشکاران زیادتر میشود زیرا کلسیم در افزایش دانسیته استخوانی، از بین رفتن استرسهای ناشی از ورزش و افزایش توان ورزشی نقش بسزایی ایفاد میکند. نیاز به منیزیم افزایش مییابد زیرا منیزیم در متابولیسم مواد مغذی و تولید انرژی شرکت میکند. نیاز به فسفر افزایش مییابد بدلیل اینکه فسفر در تنظیم انرژی بصورت ATP، تعادل اسید و باز و در نتیجه افزایش توان ورزشی مؤثر است.
نیاز به «روی» افزایش مییابد زیرا روی جزء ساختمانی بسیاری از آنزیمهایی است که در متابولیسم مواد مغذی شرکت میکنند و همچنین به همراه مس و آهن در سنتز هموگلوبین و خونسازی شرکت میکند. نیاز به مصرف مس به دلیل نقشی که در بالا بردن درصد جذب آهن، سنتزمیلین و فسفر لیپیدها، استحکام بافت پیوندی و همین طور آزادسازی انرژی از مواد مغذی دارد افزایش مییابد. و بالاخره نیاز به آهن بدلیل نقشی که آهن در انتقال اکسیژن به صورت هموگلوبین و میوگلوبین و خونسازی دارد بیشتر میشود. بنابراین مواد معدنی در تأمین سلامت ورزشکاران از جایگاه ویژهای برخوردار هستند.
ویتامینها
مصرف ویتامینها باید در ورزشکاران جهت افزایش توان ورزشی و کاهش خستگی ناشی از ورزش افزایش یابد. این گروه از مواد مغذی هرچند نقش انرژیزایی ندارند و لیکن به صورت کوآنزیم در متابولیسم مواد مغذی شرکت میکنند. به عنوان مثال ویتامینهای B2،B1،B3 همگی برای انرژیزایی نقش مهمی دارند. مصرف ویتامین B6 باید در بدن سازان بیشتر شود چون این ویتامین نقش مهمی در سنتز پروتیینها بر عهده دارد. کمبود ویتامین B۱۲ و اسید فولیک در ورزشکاران گیاهخوار که برای چند سال این رژیم را داشتهاند شایع است و مصرف مکمل برای این گروه توصیه میشود.
در فعالیتهای ورزشی نیاز به ویتامینهای E، A و C نیز بدلیل نقش آنتی اکسیدانی که دارند افزایش مییابد، زیرا در نتیجه ورزش فرایند اکسیداتیو (ورزشهایی که در آن اکسیژن زیادی مصرف میشود) در عضله افزایش مییابد و منجر به افزایش تولید پراکسیدهای چربی و رادیکالهای آزاد میگردد. نتایج مطالعاتی که روی ورزشکاران صورت گرفته نشان میدهد که مصرف این سه ویتامین برای مدت ۳ تا ۴ هفته از طریق برنامه غذایی سبب کاهش میزان آنزیمهای کراتین فسفوکیناز (CRK) و لاکتات دهیدروژناز (LDH) میگردد که کاهش این دو آنزیم سبب افزایش توان ورزشی میشود.∗
فعالان
به مرور زمان شرکتهای مختلف در سطح کشور به منظور همسانسازی سطح استادیومها و اماکن ورزشی با استانداردهای بینالمللی شروع به فعالیت نمودند. شرکت سپید گستر الوند نیز در طی سالهای گذشته بسیاری از اماکان ورزشی را تجهیز نموده است. از جمله استادیوم مسجد سلیمان که با بهترین کیفیت و متناسب با استانداردهای روز دنیا راهاندازی شده است.
هنگامی که آپارتاید رویه سیاسی آفریقای جنوبی بود بسیاری از افراد ورزشکار بخاطر خواست وجدان خود در رقابتهای ورزشی در آنجا حاضر نمیشدند. بعضی این رویه را مشارکت موثری در فروپاشی و اضمحلال آپارتاید در آن منطقه میدانند و بعضی فکر میکنند که این کار عمر آن رویه را طولانی کرده و تاثیرهای بدی بجا گذاشتهاست.
در تاریخ ایرلند ورزشهای ایرلندی محلی به ناسیونالیسم فرهنگی مربوط شدهاند. تا نیمه قرن بیستم میلادی یک شخص میتوانست از شرکت در بازی فوتبال ایرلندی، هاکی یا ورزشهای دیگری که توسط انجمن ورزشکاران ایرلندی قبول شده بودند به دلیل شرکت در فوتبال یا بازی دیگرحمایت شده از طرف بریتانیای کبیر از بازی در تیمهای محلی محروم شود. تا زمان اخیر GAA به محروم سازی در بازی فوتبال و]]اتحادیه راچبی [[در بازیهای محلی ایرلندی ادامه میداد. این محروم سازی هنوز اعمال میشود، اما برای بازی فوتبال و راچبی که در پارک کروک بازی میشود تا زمانی که جاده لانسداو تعمیر میشود، اجازه داده شدهاست. تا زمان اخیر تحت قانون ۲۱ از GAA اعضای نیروهای امنیتی انگلستان و اعضای اعضای خانواده سلطنتی انگلستان از بازی در تیمهای ایرلندی محروم بودند اما، توافق نامه روز جمعه خوب در سال ۱۹۹۸ به واقعه این محروم سازی پایان داد.
ناسیونالیسم اغلب شواهدی عمومی برای ایجاد خشوند در ورزشها یا در گزارش افرادی است که در تیمهای ملی رقابت میکنند یا نکته پردازان و حضاری که میتوانند یک مشاهده پارتیزانی نشان دهند میباشد. این گرایشها بر خلاف اصول بنیادی خود ورزشها است که آن را بخاطر خودش و لذت بردن از شرکت در آن جالب میداند، است.
ورزشها وابستگیها و ارتباطات بسیاری با هنر دارند. اسکیت روی یخ و تای چی، برای مثال ورزشهایی هستند که با نمایشهای هنری در اساس خود نزدیک میباشند. : تماشای این فعالیتها با تجربه تماشای رقص باله نزدیک و یکسان است. بطور مشابه، فعالیتهای دیگری هستند که وجوه ورزشی و هنری در عمل و اجرای خود شامل میباشند، مانند عملیات هنری، ژیمناستیک هنری، بدن سازی، پارکور، یوگا، بوسابول، پرش با اسبو غیره. شاید بهترین مثال گاوبازی است که در اسپانیا در صفحات هنری روزنامهها گزارش میشود.
این حقیقت که هنر خیلی به ورزشها نزدیک است بطوریکه در بعضی وضعیتها محتملا با طبیعت ورزشها ارتباط دارند. تعریف «ورزش» که در بالا ذکر شده این عقیده را توسعه داده که یک فعالیت که اجرا و عمل میشود فقط برای منظورهای عمومی و معمولی نمیباشد، برای مثال، اجرای آنها برای احراز موقعیتها نیست، اما اجرای آنها بخاطر خودشان و به روشی که بهتر میتوانند اجرا شوند، میباشد.
این مورد خیلی مشابه به مشاهده عمومی و همگانی از ارزشهای تجلیل هنری است که به عنوان بعضی چیزهای گفته شده در بالا با ارزشهای عملکردی جدی از استفاده معمولی ازموارد نتیجه میشود. بنابراین یک تجلیل از ارزشهای هنری یک اتومبیل خوش شانس است که فقط مسیر Aتا B را طی نمیکند بلکه ما را از استفاده از آن شاد و خوشحال وآماده میکند و روحیه شاد و شادابی میبخشد.
به همان طریق یک قابلیت ورزشی مانند پرش فقط ما را برای استفاده از روشهای مناسب برای پرش و اجتناب از موانع یا گذشتن از روی رودخانهها خوشحال و راضی نمیکند.. آن ما را بخاطر توانایی، مهارت و سبکی که نشان داده میشود خوشحال و شاد میکند.
هنر و ورزش احتمالا در زمان یونان باستان هنگامی که ژیمناستیک و سالیستنیک با تجلیل و تحسین از خدایان و تقدیر از زیبایی و هنر بدنسازی، شجاعان و کوههای آرت که توسط شرکت کنندگان نمایش داده میشدند، بطور واضحی ارتباط داده شدهاند. واژه مدرن «هنر» به عنوان مهارت به این مورد آرت در یونان باستان مربوط میشود. نزدیکی هنر وورزش در این زمانها در طبیعت بازیهای المپیک نشان داده شدهاست، همانطور که ما دیدهایم، جشنهایی از فعالیتهای ورزشی و هنری، شعر خوانی، مجسمه سازی و آرشیتکت میباشند.
فناوری
فناوری نقش مهمی در ورزشها دارد که به سلامت یک ورزشکار، تکنیکهای یک ورزشکار یا ویژگیهای تجهیزاتی که از آنها استفاده میکند، مربوط میشود.
تجهیزات— چون ورزشها بطور رقابتی رشد یافتهاند، احتیاج برای تجهیزات بهتر افزایش یافتهاست. کلوبهای گلف، راکتهای بیس بال، توپهای فوتبال، اسکیتهای هاکی، و تجهیزات دیگر بطور قابل ملاحظهای با اعمال فناوری جدید عوض شدهاند.
بهداشت و سلامتی— از چگونگی تغذیه تا معالجه زخمیها، که به اطلاعات در مورد بدن انسان در آن زمانها بستگی داشته، یک حالت و خصوصیات ورزشکار بالقوه افزایش یافتهاست. حالا ورزشکارها قادر هستند که تا سنین بالاتری بازی کنند، بسرعت زخمهای خود را مداوا کنند، و بیشتر و بهتر از ورزشکاران نسلهای قبلی آموز دستورالعملها— فناوری پیشرفته فرصتهای جدیدی برای تحقیق در مورد ورزشها بوجود آوردهاست. حالا امکان آنالیز جنبههای ورزشها که قبلاً خارج از درک وفهم بودند، امکان پذیر است. با امکان ضبط حرکات برای ثبت حرکات ورزشکار، یا استفاده از یک کامپیوتر پیشرفته برای نمایش سناریوی مدل فیزیکی، بطور فزایندهای توانایی ورزشکاران را در مورد درک آنچه که آنها انجام میدهند و چگونه میتوانند این اعمال خود را بهبود بخشند فراهم شدهاست.
اثرات ورزش در روح آدمی:
پیشگیری از افسردگی و بالا بردن روحیهٔ عمومی فرد
در میانهٔ انجام فعالیت بدنی، تولید یک مادهٔ شیمیایی از بدن به نام «سروتونین» بیشتر میشود. کاهش سرتونین در بدن با افسردگی مرتبط است و داروهای ضد افسردگی نیز در جهت افزایش این ماده در بدن عمل میکنند. بنابراین در میان افرادی که به طور مرتب ورزش میکنند، به ندرت میتوان شخص افسردهای یافت.
از طرفی با ورزش کردن، تولید «اندورفین» و «اپی نفرین» و «سیتوکینها» نیز افزایش مییابد و این مواد به طور طبیعی باعث بالا بردن سطح هوشیاری و روحیهٔ عمومی فرد شده و احساس انرژی و شادابی بیشتری برای انجام کارهای روزمرهٔ زندگی به شخص ورزشکار اعطا میکنند.
تأثیر ورزش در زندگی خانوادگی و اجتماعی و در شغل افراد:
مسلماً یک شخص ورزشکار با تنبلی و کسالت بیگانه است و علاوه بر داشتن اندامی متناسب از روحیهٔ بالا و شادابی نیز برخوردار است و این موفقیت، ارتباطات وی را در زندگی روزمره، چه در خانواده و چه در اجتماع یا محیط کار تضمین میکند.
کارفرمایان در بکار گیری افراد، این معیارهای مهم را در نظر خواهند گرفت. بنابراین یک شخص سالم و تندرست، از موقعیت و پیشرفت شغلی بهتری نسبت به افراد چاق و کم تحرک برخوردار خواهد بود.
۳- پیشگیری از ابتلا به آلودگیهای اجتماعی
یک فرد سالم و ورزشکار، ناخودآگاه از سیگار دوری میکند، چون در مییابد با ورزش به اکسیژن بیشتری نیاز دارد، ولی سیگار یا مواد مخدر به وضوح انرژی وی را کم و او را ضعیف تر میکند. بنابراین خود به خود برای پیشرفت در امور ورزشی خویش و برای انجام تمرینات، از این مواد دوری میجوید.
از سوی دیگر، در یک محیط ورزشی سالم کمتر میتوان از این گونه افراد و آلودگیها اثری یافت و احتمال ابتلای چنین افرادی به آلودگیهای اجتماعی بسیار پایین است و به دلیل روحیهٔ ورزشی از بسیاری ناهنجاریهای دیگر اجتماعی، که با خلق و خوی ورزشکاری همخوانی ندارد، پرهیز میکنند.
۴- تقویت عملکرد ذهن در یادگیری و هماهنگی
تعریف ورزش تنها در افزایش فعالیت جسمانی خلاصه نمیشود. بسیاری از ورزشهای امروزی نظیر پینگ پنگ، اسکیت، اسکی، بسکتبال، شنا و... حرفهای هستند و نیاز به یادگیری و حتی مربی مجرب دارند و کار فکری زیادی را نیز میطلبند. بنابراین ورزشهای امروزی تنها یک فعالیت جسمی ساده نیستند، بلکه تواناییهای پیچیدهٔ مغز را در کارهای گوناگون از جمله هماهنگی، چالاکی، درست عمل کردن و درست تصمیم گرفتن بهبود میبخشد. به گونهای که در یک شخص غیر ورزشکار این تواناییهای مغز، خاموش میماند و کم کم ذهن تنبل و سست میشود درنتیجه این گونه افراد، بیشتر ترجیح میدهند در گوشهای بنشینند و در فکر فرو روند!
به طور کلی میتوان گفت ورزش در کلیهٔ اجزای جسم و ذهن بدن و در کلیهٔ مراحل زندگی انسان تأثیر غیرقابل انکار و به سزایی دارد.
امروز بیش از هر زمان دیگری ارزش فعالیتهای بدنی و نقش آن در سلامت شناخته شدهاست. در واقع زندگی ماشینی، فعالیتهای حرکتی روزمره را کاهش داده و برای جلوگیری از بروز بسیاری از بیماریها ورزش امری ضروری است. گاهی یک ورزشکار فراتر از حفظ سلامتی در رشتهای خاص جهت کسب مقام قهرمانی کوشش مستمر مینماید که در این شرایط تمامی عوامل در بدن تغییر میکنند. قلب، ریه، دستگاه گوارش، هورمونها، سیستم عصبی و بخصوص ماهیچهها نیاز به تطابق با وضعیت جدید دارند. در واقع هیچ استرس و فشاری مانند یک ورزش سنگین و طولانی مدت روی بدن تأثیر نمیگذارد. بنابراین جهت کسب مقام قهرمانی یکی از مسایل مهم، تغذیه ورزشکاران است.

انرژی
انرژی مورد نیاز برای یک ورزشکار به عوامل مختلفی مثل خصوصیات فردی ورزشکار (قد، وزن، جثه فرد، جنس، سن و بلوغ)، مدت ورزش، نوع و شدت ورزش و شرایط جغرافیایی محل زندگی فرد بستگی دارد. بطور کلی طی فعالیت ورزشی از یک طرف میزان متابولیسم پایه (BMR) افزایش مییابد و از طرف دیگر فعالیت فرد زیاد میشود. بنابراین مقدار نیاز انرژی بین ۳ تا ۶ هزار کیلو کالری در روز توصیه میشود. برای ورزشهای سنگین مثل اسکی، ماراتن و ورزشهای تیمی حداکثر انرژی لازم است که برای این نوع ورزشها توصیه میشود ۷۵-۷۰ درصد کالری رژیم از منبع کربوهیدرات که قسمت اعظم آن از نوع کمپلکس میباشد تأمین گردد.
در ورزشهایی که انرژی زیادی در مدت کوتاه نیاز دارند مثل کشتی و شنای ۵۰ متر، میزان نیاز انرژی بین ۵۰۰-۳۰۰۰ کیلو کالری است. کمترین میزان نیاز به انرژی مربوط به فعالیتهای ورزشی با شدت کم و مدت طولانی و یا ورزشهایی که با شدت زیاد و مدت کم انجام میشود است. ورزشهایی مثل پرش طول، پرش ارتفاع، پرتاب دیسک، پرش با نیزه و غیره.... به طور کلی میزان نیاز انرژی برای زنان ورزشکار ۱۰ درصد کمتر از مردان ورزشکارمیباشد.
پروتئین
پروتیین برای رشد و بازسازی، انقباض عضلانی و گاهی تولید انرژی برای ورزشکاران لازم است. اما مصرف زیاد پروتیین بر قدرت عضلانی نمیافزاید (فقط حجم عضلات را زیاد میکند) و توصیه میشود ۱۵-۱۲ درصد انرژی مصرفی بایستی از منبع پروتیین تأمین شود. چون نیاز ورزشکاران به انرژی افزایش مییابد، بنابراین مقدار پروتیین مورد نیاز برای فعالیتهای ورزشی حداکثر ۵/۱ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز است که در مورد پروتیین مصرفی توصیه میشود.
نسبت پروتیین حیوانی به گیاهی ۶۰ به ۴۰ میباشد و نوع پروتیین مصرفی بهتر است از گوشتهای کم چربی (گوشت سفید مثل مرغ و ماهی) و بیشتر بصورت کبابی یا آب پز باشد. سفیده تخم مرغ و لبنیات کم چربی نیز از منابع خوب پروتیین هستند. جگر منبع خوبی از پروتیین، آهن، فسفر، ویتامینهای گروه AوB میباشد. اما بدلیل اینکه غنی از اسیدهای نوکلییک، ترکیبات پوریندار و کلسترول است، مصرف آن بیش از هفتهای یک بار توصیه نمیشود. باید به این نکته توجه کرد که مصرف زیاد پروتیین باعث ایجاد عوارضی مثل از دست دادن کلسیم، خشکی بدن، ایجاد نقرس، دهیدراتاسیون یا کاهش آب بدن، کنونریس و اختلالات کلیوی میشود.
چربی
جهت تولید انرژی برای فعالیتهایی که مدت زیادی طول میکشد سوختن مواد حاوی چربی ضروری است. با طولانی شدن ورزش، اسیدهای چرب آزاد از ذخایر بافت چربی رها میشوند و برای مصرف عضلات به عنوان سوخت استفاده میشوند.
عضلات در ۶۰ تا ۹۰ دقیقه ابتدای ورزش از گلوکز و گلیکوژن ذخیره شده استفاده میکنند و پس از ۹ دقیقه اسیدهای چرب آزاد جهت سوخت مصرف میشوند. تحقیقات نشان داده است که چربی زیاد در رژیم غذایی باعث کاهش قدرت ورزشکاران میشود. در تحقیقی که روی دوچرخه سواران انجام گرفته مشاهده شده دوچرخه سوارانی که غذای مصرفی آنها غنی از کربوهیدرات پیچیده (نانهای سبوس دار، پاستا و...) و محدود از چربی بوده، تا ۲۴۰ دقیقه دوچرخهسواری کردهاند. در حالی که در نتیجه خوردن غذای چرب مقاومت آنها کم شده و حداکثر تا ۷۵ دقیقه توانستهاند فعالیت دوچرخه سواری داشته باشند. بطور کلی چربی مصرفی باید کمتر از ۲۵ درصد کالری رژیم باشد که از این مقدار ۱۰ درصد آن به اسیدهای چرب غیر اشباع حاوی چند باند دوگانه (روغن گیاهی مایع) اختصاص داده شود.
آب
آب تنها مادهای است که کمبود یا فقدان آن تهدید جدی برای سلامتی است. بخصوص در فعالیتهای ورزشی فقدان آب و یا کمبود آب سبب خستگی زودرس ورزشکار میشود. نقش آب برای فعالیت قلب و عروق، متابولیسم مواد مغذی، سیستم تنظیمی حرارت بدن و همچنین دفع مواد زاید حاصل از متابولیسم سلولی است. از طرف دیگر انتقال آب از داخل به خارج از سلول و بالعکس متضمن جابجایی یونهای سدیم، پتاسیم، کلرومنیزم است. هر چند که عرق یک ترکیب هیپوتونیک (رقیق) است و غلظت سدیم، پتاسیم و کلر در عرق کمتر از خون است، ولیکن در فعالیتهای طولانی مدت تعریق زیاد سبب افزایش غلظت خون و در نتیجه خستگی و عدم توان ورزشی میشود. مصرف نوشیدنیها و ترکیب آن در فعالیتهای ورزشی به عواملی مثل حرارت محیط، رطوبت محیط، خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی فرد و شدت و مدت ورزش بستگی دارد.
بطورکلی توصیه میشود قبل از مسابقات ورزشی حدود ۵۰۰-۴۰۰ سی سی از نوشیدنیهای مختلف که حاوی گلوکز است، استفاده شود و گاهی اوقات کمی الکترولیت به این نوشیدنیها اضافه شود.
مواد معدنی
در حین فعالیتهای ورزشی نیاز به مصرف بسیاری از مواد معدنی در ورزشکاران افزایش مییابد. به عنوان مثال نیاز به کلسیم در ورزشکاران زیادتر میشود زیرا کلسیم در افزایش دانسیته استخوانی، از بین رفتن استرسهای ناشی از ورزش و افزایش توان ورزشی نقش بسزایی ایفاد میکند. نیاز به منیزیم افزایش مییابد زیرا منیزیم در متابولیسم مواد مغذی و تولید انرژی شرکت میکند. نیاز به فسفر افزایش مییابد بدلیل اینکه فسفر در تنظیم انرژی بصورت ATP، تعادل اسید و باز و در نتیجه افزایش توان ورزشی مؤثر است.
نیاز به «روی» افزایش مییابد زیرا روی جزء ساختمانی بسیاری از آنزیمهایی است که در متابولیسم مواد مغذی شرکت میکنند و همچنین به همراه مس و آهن در سنتز هموگلوبین و خونسازی شرکت میکند. نیاز به مصرف مس به دلیل نقشی که در بالا بردن درصد جذب آهن، سنتزمیلین و فسفر لیپیدها، استحکام بافت پیوندی و همین طور آزادسازی انرژی از مواد مغذی دارد افزایش مییابد. و بالاخره نیاز به آهن بدلیل نقشی که آهن در انتقال اکسیژن به صورت هموگلوبین و میوگلوبین و خونسازی دارد بیشتر میشود. بنابراین مواد معدنی در تأمین سلامت ورزشکاران از جایگاه ویژهای برخوردار هستند.
ویتامینها
مصرف ویتامینها باید در ورزشکاران جهت افزایش توان ورزشی و کاهش خستگی ناشی از ورزش افزایش یابد. این گروه از مواد مغذی هرچند نقش انرژیزایی ندارند و لیکن به صورت کوآنزیم در متابولیسم مواد مغذی شرکت میکنند. به عنوان مثال ویتامینهای B2،B1،B3 همگی برای انرژیزایی نقش مهمی دارند. مصرف ویتامین B6 باید در بدن سازان بیشتر شود چون این ویتامین نقش مهمی در سنتز پروتیینها بر عهده دارد. کمبود ویتامین B۱۲ و اسید فولیک در ورزشکاران گیاهخوار که برای چند سال این رژیم را داشتهاند شایع است و مصرف مکمل برای این گروه توصیه میشود.
در فعالیتهای ورزشی نیاز به ویتامینهای E، A و C نیز بدلیل نقش آنتی اکسیدانی که دارند افزایش مییابد، زیرا در نتیجه ورزش فرایند اکسیداتیو (ورزشهایی که در آن اکسیژن زیادی مصرف میشود) در عضله افزایش مییابد و منجر به افزایش تولید پراکسیدهای چربی و رادیکالهای آزاد میگردد. نتایج مطالعاتی که روی ورزشکاران صورت گرفته نشان میدهد که مصرف این سه ویتامین برای مدت ۳ تا ۴ هفته از طریق برنامه غذایی سبب کاهش میزان آنزیمهای کراتین فسفوکیناز (CRK) و لاکتات دهیدروژناز (LDH) میگردد که کاهش این دو آنزیم سبب افزایش توان ورزشی میشود.∗
فعالان
به مرور زمان شرکتهای مختلف در سطح کشور به منظور همسانسازی سطح استادیومها و اماکن ورزشی با استانداردهای بینالمللی شروع به فعالیت نمودند. شرکت سپید گستر الوند نیز در طی سالهای گذشته بسیاری از اماکان ورزشی را تجهیز نموده است. از جمله استادیوم مسجد سلیمان که با بهترین کیفیت و متناسب با استانداردهای روز دنیا راهاندازی شده است.
هنگامی که آپارتاید رویه سیاسی آفریقای جنوبی بود بسیاری از افراد ورزشکار بخاطر خواست وجدان خود در رقابتهای ورزشی در آنجا حاضر نمیشدند. بعضی این رویه را مشارکت موثری در فروپاشی و اضمحلال آپارتاید در آن منطقه میدانند و بعضی فکر میکنند که این کار عمر آن رویه را طولانی کرده و تاثیرهای بدی بجا گذاشتهاست.
در تاریخ ایرلند ورزشهای ایرلندی محلی به ناسیونالیسم فرهنگی مربوط شدهاند. تا نیمه قرن بیستم میلادی یک شخص میتوانست از شرکت در بازی فوتبال ایرلندی، هاکی یا ورزشهای دیگری که توسط انجمن ورزشکاران ایرلندی قبول شده بودند به دلیل شرکت در فوتبال یا بازی دیگرحمایت شده از طرف بریتانیای کبیر از بازی در تیمهای محلی محروم شود. تا زمان اخیر GAA به محروم سازی در بازی فوتبال و]]اتحادیه راچبی [[در بازیهای محلی ایرلندی ادامه میداد. این محروم سازی هنوز اعمال میشود، اما برای بازی فوتبال و راچبی که در پارک کروک بازی میشود تا زمانی که جاده لانسداو تعمیر میشود، اجازه داده شدهاست. تا زمان اخیر تحت قانون ۲۱ از GAA اعضای نیروهای امنیتی انگلستان و اعضای اعضای خانواده سلطنتی انگلستان از بازی در تیمهای ایرلندی محروم بودند اما، توافق نامه روز جمعه خوب در سال ۱۹۹۸ به واقعه این محروم سازی پایان داد.
ناسیونالیسم اغلب شواهدی عمومی برای ایجاد خشوند در ورزشها یا در گزارش افرادی است که در تیمهای ملی رقابت میکنند یا نکته پردازان و حضاری که میتوانند یک مشاهده پارتیزانی نشان دهند میباشد. این گرایشها بر خلاف اصول بنیادی خود ورزشها است که آن را بخاطر خودش و لذت بردن از شرکت در آن جالب میداند، است.
ورزشها وابستگیها و ارتباطات بسیاری با هنر دارند. اسکیت روی یخ و تای چی، برای مثال ورزشهایی هستند که با نمایشهای هنری در اساس خود نزدیک میباشند. : تماشای این فعالیتها با تجربه تماشای رقص باله نزدیک و یکسان است. بطور مشابه، فعالیتهای دیگری هستند که وجوه ورزشی و هنری در عمل و اجرای خود شامل میباشند، مانند عملیات هنری، ژیمناستیک هنری، بدن سازی، پارکور، یوگا، بوسابول، پرش با اسبو غیره. شاید بهترین مثال گاوبازی است که در اسپانیا در صفحات هنری روزنامهها گزارش میشود.
این حقیقت که هنر خیلی به ورزشها نزدیک است بطوریکه در بعضی وضعیتها محتملا با طبیعت ورزشها ارتباط دارند. تعریف «ورزش» که در بالا ذکر شده این عقیده را توسعه داده که یک فعالیت که اجرا و عمل میشود فقط برای منظورهای عمومی و معمولی نمیباشد، برای مثال، اجرای آنها برای احراز موقعیتها نیست، اما اجرای آنها بخاطر خودشان و به روشی که بهتر میتوانند اجرا شوند، میباشد.
این مورد خیلی مشابه به مشاهده عمومی و همگانی از ارزشهای تجلیل هنری است که به عنوان بعضی چیزهای گفته شده در بالا با ارزشهای عملکردی جدی از استفاده معمولی ازموارد نتیجه میشود. بنابراین یک تجلیل از ارزشهای هنری یک اتومبیل خوش شانس است که فقط مسیر Aتا B را طی نمیکند بلکه ما را از استفاده از آن شاد و خوشحال وآماده میکند و روحیه شاد و شادابی میبخشد.
به همان طریق یک قابلیت ورزشی مانند پرش فقط ما را برای استفاده از روشهای مناسب برای پرش و اجتناب از موانع یا گذشتن از روی رودخانهها خوشحال و راضی نمیکند.. آن ما را بخاطر توانایی، مهارت و سبکی که نشان داده میشود خوشحال و شاد میکند.
هنر و ورزش احتمالا در زمان یونان باستان هنگامی که ژیمناستیک و سالیستنیک با تجلیل و تحسین از خدایان و تقدیر از زیبایی و هنر بدنسازی، شجاعان و کوههای آرت که توسط شرکت کنندگان نمایش داده میشدند، بطور واضحی ارتباط داده شدهاند. واژه مدرن «هنر» به عنوان مهارت به این مورد آرت در یونان باستان مربوط میشود. نزدیکی هنر وورزش در این زمانها در طبیعت بازیهای المپیک نشان داده شدهاست، همانطور که ما دیدهایم، جشنهایی از فعالیتهای ورزشی و هنری، شعر خوانی، مجسمه سازی و آرشیتکت میباشند.
فناوری
فناوری نقش مهمی در ورزشها دارد که به سلامت یک ورزشکار، تکنیکهای یک ورزشکار یا ویژگیهای تجهیزاتی که از آنها استفاده میکند، مربوط میشود.
تجهیزات— چون ورزشها بطور رقابتی رشد یافتهاند، احتیاج برای تجهیزات بهتر افزایش یافتهاست. کلوبهای گلف، راکتهای بیس بال، توپهای فوتبال، اسکیتهای هاکی، و تجهیزات دیگر بطور قابل ملاحظهای با اعمال فناوری جدید عوض شدهاند.
بهداشت و سلامتی— از چگونگی تغذیه تا معالجه زخمیها، که به اطلاعات در مورد بدن انسان در آن زمانها بستگی داشته، یک حالت و خصوصیات ورزشکار بالقوه افزایش یافتهاست. حالا ورزشکارها قادر هستند که تا سنین بالاتری بازی کنند، بسرعت زخمهای خود را مداوا کنند، و بیشتر و بهتر از ورزشکاران نسلهای قبلی آموز دستورالعملها— فناوری پیشرفته فرصتهای جدیدی برای تحقیق در مورد ورزشها بوجود آوردهاست. حالا امکان آنالیز جنبههای ورزشها که قبلاً خارج از درک وفهم بودند، امکان پذیر است. با امکان ضبط حرکات برای ثبت حرکات ورزشکار، یا استفاده از یک کامپیوتر پیشرفته برای نمایش سناریوی مدل فیزیکی، بطور فزایندهای توانایی ورزشکاران را در مورد درک آنچه که آنها انجام میدهند و چگونه میتوانند این اعمال خود را بهبود بخشند فراهم شدهاست.
اثرات ورزش در روح آدمی:
پیشگیری از افسردگی و بالا بردن روحیهٔ عمومی فرد
در میانهٔ انجام فعالیت بدنی، تولید یک مادهٔ شیمیایی از بدن به نام «سروتونین» بیشتر میشود. کاهش سرتونین در بدن با افسردگی مرتبط است و داروهای ضد افسردگی نیز در جهت افزایش این ماده در بدن عمل میکنند. بنابراین در میان افرادی که به طور مرتب ورزش میکنند، به ندرت میتوان شخص افسردهای یافت.
از طرفی با ورزش کردن، تولید «اندورفین» و «اپی نفرین» و «سیتوکینها» نیز افزایش مییابد و این مواد به طور طبیعی باعث بالا بردن سطح هوشیاری و روحیهٔ عمومی فرد شده و احساس انرژی و شادابی بیشتری برای انجام کارهای روزمرهٔ زندگی به شخص ورزشکار اعطا میکنند.
تأثیر ورزش در زندگی خانوادگی و اجتماعی و در شغل افراد:
مسلماً یک شخص ورزشکار با تنبلی و کسالت بیگانه است و علاوه بر داشتن اندامی متناسب از روحیهٔ بالا و شادابی نیز برخوردار است و این موفقیت، ارتباطات وی را در زندگی روزمره، چه در خانواده و چه در اجتماع یا محیط کار تضمین میکند.
کارفرمایان در بکار گیری افراد، این معیارهای مهم را در نظر خواهند گرفت. بنابراین یک شخص سالم و تندرست، از موقعیت و پیشرفت شغلی بهتری نسبت به افراد چاق و کم تحرک برخوردار خواهد بود.
۳- پیشگیری از ابتلا به آلودگیهای اجتماعی
یک فرد سالم و ورزشکار، ناخودآگاه از سیگار دوری میکند، چون در مییابد با ورزش به اکسیژن بیشتری نیاز دارد، ولی سیگار یا مواد مخدر به وضوح انرژی وی را کم و او را ضعیف تر میکند. بنابراین خود به خود برای پیشرفت در امور ورزشی خویش و برای انجام تمرینات، از این مواد دوری میجوید.
از سوی دیگر، در یک محیط ورزشی سالم کمتر میتوان از این گونه افراد و آلودگیها اثری یافت و احتمال ابتلای چنین افرادی به آلودگیهای اجتماعی بسیار پایین است و به دلیل روحیهٔ ورزشی از بسیاری ناهنجاریهای دیگر اجتماعی، که با خلق و خوی ورزشکاری همخوانی ندارد، پرهیز میکنند.
۴- تقویت عملکرد ذهن در یادگیری و هماهنگی
تعریف ورزش تنها در افزایش فعالیت جسمانی خلاصه نمیشود. بسیاری از ورزشهای امروزی نظیر پینگ پنگ، اسکیت، اسکی، بسکتبال، شنا و... حرفهای هستند و نیاز به یادگیری و حتی مربی مجرب دارند و کار فکری زیادی را نیز میطلبند. بنابراین ورزشهای امروزی تنها یک فعالیت جسمی ساده نیستند، بلکه تواناییهای پیچیدهٔ مغز را در کارهای گوناگون از جمله هماهنگی، چالاکی، درست عمل کردن و درست تصمیم گرفتن بهبود میبخشد. به گونهای که در یک شخص غیر ورزشکار این تواناییهای مغز، خاموش میماند و کم کم ذهن تنبل و سست میشود درنتیجه این گونه افراد، بیشتر ترجیح میدهند در گوشهای بنشینند و در فکر فرو روند!
به طور کلی میتوان گفت ورزش در کلیهٔ اجزای جسم و ذهن بدن و در کلیهٔ مراحل زندگی انسان تأثیر غیرقابل انکار و به سزایی دارد.